Gwardia francuska za Starego Porządku

[Raleen]

Gwardia francuska za Starego Porządku
Dom Wojskowy, czyli gwardia królewska ukształtował się za Henryka IV i Ludwika XIII. Podzielony był na Dom Niebieski i Dom Czerwony. Nazwy pochodziły od kolorów mundurów. Żołnierze pierwszej formacji pełnili służbę wewnątrz pałacu królewskiego, a żołnierze drugiej poza pałacem.

Dom Niebieski (Maison Bleu)
Piechota:
- kompania szkocka (la compagnie ecossaise) – utworzona w 1441 roku, złożona z drobnej szlachty szkockiej, jej zadaniem była bezpośrednia ochrona osoby króla. Jej żołnierze mieli towarzyszyć królowi „zawsze i wszędzie”.
- kompania Gardes de la Porte – liczyła 50 osób, rekrutowała się z drobnej szlachty francuskiej. Jej żołnierze pilnowali wielkich drzwi pałacu królewskiego od godziny 6 rano do 6 wieczorem
- kompania Gardes de la Prevoté – liczyła 100 ludzi i miała analogiczny skład, pełniła te same zadania co Gardes de la Porte tylko, że w nocy.
- kompania Cent-Suisses – czyli tłumacząc wprost 100 Szwajcarów, składała się z żołnierzy najemnych tej narodowości. Ich zadaniem było strzeżenie pałacowych dziedzińców, schodów i kaplicy. W czasie mszy tworzyli szpaler przed królem, a w czasie jego podróży pilnowali bagaży i skarbca.
Kawaleria:
- 4 kompanie gwardii przybocznej (la garde du corps) – rekrutowano je z drobnej szlachty. Każdą kompanią dowodził Marszałek Francji.

Dom Czerwony (Maison Rouge)
Piechota:
- Regiment gwardii francuskiej (gardes francaises) – powstał w 1563 r., rekrutował się z drobnej szlachty, ale z czasem przyjmowano doń także przedstawicieli stanu trzeciego. Regiment ten był uważany za pierwszy regiment całej armii.
- Regiment gwardii szwajcarskiej (gardes suisses) – powstał w 1616 r.
Kawaleria:
- kompania szwoleżerów – utworzona w 1593 r. przez Henryka IV.
- kompania konnych żandarmów – utworzona w 1608 r. przez Henryka IV, ich zadaniem było początkowo strzeżenie małoletniego Ludwika XIII.
- kompania muszkieterów czarnych – nazwa od maści dosiadanych koni.
- kompania muszkieterów szarych – nazwa od maści dosiadanych koni.

Dom Niebieski liczył w sumie nie więcej niż 1000 ludzi i był jedynie gwardią pałacową. Dom Czerwony, kilkakrotnie liczniejszy, używany był także na placu boju jako elitarne wojsko. Za panowania Ludwika XVI, wskutek ciężkiego stanu finansów państwa, doszło do znacznej redukcji gwardii. Do wybuchu rewolucji rozwiązano wszystkie jednostki poza 4 kompaniami gardes du corps z Domu Niebieskiego oraz pułkiem gwardii francuskiej i pułkiem gwardii szwajcarskiej z Domu Czerwonego, czyli podsumowując rozwiązano całą piechotę Domu Niebieskiego i całą kawalerię Domu Czerwonego. Redukcja nie została jednak od razu w pełni wykonana. Kompanię Gardes de la Prevoté, gdy zaczynała się rewolucja, Ludwik XVI, chcąc uchronić przed rozwiązaniem, przydzielił do ochrony obrad Stanów Generalnych. W decydującym momencie obrad gwardziści dostali rozkaz usunięcia deputowanych stanu trzeciego z Sali do Gry w Piłkę. Odmówili jednak jego wykonania, przechodząc na stronę Zgromadzenia. Ten akt umożliwił im przetrwanie i później funkcjonowali już jako gwardia Zgromadzenia. Wyłączono ich oczywiście w związku z tym z Domu Czerwonego.

Powyższe informacje na podstawie książki Roberta Bieleckiego „Wielka Armia”.

[kadrinazi]

Sporo ciekawych informacji o Maison du Roi (nie tylko formacjach wojskowych) można znależć tutaj:
http://en.wikipedia.org/wiki/Maison_du_Roi

[Raleen]

Wynikałoby z tego, że grenadierzy konni też wchodzili do gwardii - ciekawe, że Bielecki ich nie zaliczył do żadnego z domów wprost, ale przy omawianiu jednostki wspomina o tym, jak również historię ich powstania. Analogicznie z karabinierami.

[Raleen]

Francuskie jednostki elitarne i gwardyjskie – uzupełnienie

Karabinierzy
Wywodzili się z elitarnych jednostek kawalerii francuskiej, ustanowionych przez króla Henryka IV. Początkowo w każdej kompanii pułku jazdy było dwóch żołnierzy uzbrojonych w broń palną. Wybierano ich spośród kawalerzystów odznaczających się dużą celnością strzału. Bezpośrednio przed atakiem własnego regimentu, wspomniani „karabinierzy” łączyli się w niewielkie grupki i przeprowadzali ostrzał przeciwnika, stosując ogień salwowy. Głównym celem ostrzału byli wrodzy oficerowie. Z czasem karabinierów łączono w większe oddziały, tak że w każdym pułku powstawała odrębna kompania karabinierska. 01.11.1693 r. ustanowiony został korpus królewskich karabinierów, składający się z 20 szwadronów po 5 kompanii w każdym. W 1788 roku powstały dwa pułki karabinierskie, o numerach 1 i 2. Oba pułki traktowano jako jednostki elitarne, później nie tworząc już kolejnych jednostek tego typu, podczas bitew walczyły one zwykle razem, tworząc jedną brygadę.

Grenadierzy konni
Początki tej formacji sięgają panowania Ludwika XIV. W 1676 r. król, w dowód uznania dla zasług grenadierów – żołnierzy piechoty wyspecjalizowanych w rzucaniu granatami, posadził ich na konie i włączył do swojej gwardii przybocznej. Kompania grenadierów konnych nie miała określonego starszeństwa wśród jednostek Domu Królewskiego. Było tak, ponieważ w związku z tym, że została ustanowiona najpóźniej, musiałaby zająć ostatnie miejsce, a to przez jej żołnierzy mogłoby być odebrane jako upokarzające. Jednostka funkcjonowała za panowania Burbonów przez okrągłe 100 lat, po których została rozwiązana (1 stycznia 1776 r.) ze względu na cięcia wydatków czynione za panowania Ludwika XVI, mające uratować trawiony deficytem budżet państwa. Formację odtworzono w 1796 r. jako gwardię Dyrektoriatu w sile dwukompanijnego szwadronu liczącego 112 ludzi.