Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji IPN)

Awatar użytkownika
Raleen
Colonel Général
Posty: 43314
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 14:40
Lokalizacja: Warszawa
Has thanked: 3901 times
Been thanked: 2474 times
Kontakt:

Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji IPN)

Post autor: Raleen »

W "Studiach z Historii Najnowszej Polski" z 2020 r. (tom 2) wyd. IPN ukazał się artykuł Aleksandry Wierzchowskiej "Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990". Cała publikacja jest dostępna do ściągnięcia w pdf na stronie IPN:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazk ... i-t-2.html

Autorka jest doktorantką w Instytucie Historii PAN. Przygotowuje rozprawę doktorską o środowisku miłośników fantastyki w PRL.

Już ze względu na samą tematykę artykuł zasługuje na to, żeby go tutaj zlinkować. Jest jeszcze jeden powód by zainteresować się tym tekstem. W kilku miejscach w przypisach powoływane jest nasze forum, wraz z linkami do konkretnych dyskusji. Zdarza się też, że przywoływani są po nickach i cytowani konkretni użytkownicy i ich wypowiedzi. Tym samym, co tu dużo mówić, zyskaliśmy chyba status źródła historycznego.

Miałem kiedyś okazję poznać osobiście autorkę podczas jednego ze spotkań z grami planszowymi zorganizowanego w ramach Przystanku Historii w IPN, które koordynowała. W oparciu o to co widziałem mogę powiedzieć, że z pewnością tematyka gier planszowych i gier w ogóle nie jest jej obca.

Polecam zwłaszcza tym, którzy grywali w gry Encore, interesowali się rpg i fantastyką w latach 80-tych i na początku lat 90-tych (o te ostatnie tekst także zahacza).
Panie, weźcie kości w rękę i wyobraźcie sobie, że gracie z królem Kastylii, i rzucając je na stół zdajecie wszystko na los bitwy. Jeśli dopisze wam szczęście, zrobicie najlepszy rzut, jaki kiedykolwiek uczynił król na ziemi; a jeśli rzut wam się nie powiedzie, inaczej nie odejdziecie z gry, jak z honorem.

Gil de Osem do króla Portugalii Jana I Dobrego przed bitwą pod Aljubarrotą (14.VIII.1385)
Awatar użytkownika
Karel W.F.M. Doorman
Admiraal van de Vloot
Posty: 10331
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 16:24
Lokalizacja: lichte kruiser HrMs "De Ruyter"
Has thanked: 2006 times
Been thanked: 2734 times

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: Karel W.F.M. Doorman »

Fantasolo Dreszcz i Fantasolo Goblin ;-)
Follow me!
Kontradmirał Karel Doorman do swoich podwładnych, Morze Jawajskie, 27 lutego 1942 roku.
Awatar użytkownika
Raleen
Colonel Général
Posty: 43314
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 14:40
Lokalizacja: Warszawa
Has thanked: 3901 times
Been thanked: 2474 times
Kontakt:

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: Raleen »

Karel W.F.M. Doorman pisze: środa, 28 października 2020, 21:38 Fantasolo Dreszcz i Fantasolo Goblin ;-)
Ten gość, który wymyślił te określenia, chyba zupełnie nie miał wyczucia marketingowego i ogólnie do wymyślania nazw/tytułów.
To określenie po prostu brzmi tragicznie. Od strony brzmieniowej (dźwiękowej) na pierwszy rzut oka kojarzy się z fasolkami.
Panie, weźcie kości w rękę i wyobraźcie sobie, że gracie z królem Kastylii, i rzucając je na stół zdajecie wszystko na los bitwy. Jeśli dopisze wam szczęście, zrobicie najlepszy rzut, jaki kiedykolwiek uczynił król na ziemi; a jeśli rzut wam się nie powiedzie, inaczej nie odejdziecie z gry, jak z honorem.

Gil de Osem do króla Portugalii Jana I Dobrego przed bitwą pod Aljubarrotą (14.VIII.1385)
Awatar użytkownika
Karel W.F.M. Doorman
Admiraal van de Vloot
Posty: 10331
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 16:24
Lokalizacja: lichte kruiser HrMs "De Ruyter"
Has thanked: 2006 times
Been thanked: 2734 times

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: Karel W.F.M. Doorman »

Raleen pisze: czwartek, 29 października 2020, 08:24
Karel W.F.M. Doorman pisze: środa, 28 października 2020, 21:38 Fantasolo Dreszcz i Fantasolo Goblin ;-)
Ten gość, który wymyślił te określenia, chyba zupełnie nie miał wyczucia marketingowego i ogólnie do wymyślania nazw/tytułów.
To określenie po prostu brzmi tragicznie. Od strony brzmieniowej (dźwiękowej) na pierwszy rzut oka kojarzy się z fasolkami.
Ale dla dziadków z mojego pokolenia to nie grało roli. Za PRL-u marketing nie miał żadnego znaczenia. Ludzie kupowali co jest. Innych gier tego typu w Polsce nie było.
Follow me!
Kontradmirał Karel Doorman do swoich podwładnych, Morze Jawajskie, 27 lutego 1942 roku.
Awatar użytkownika
Raleen
Colonel Général
Posty: 43314
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 14:40
Lokalizacja: Warszawa
Has thanked: 3901 times
Been thanked: 2474 times
Kontakt:

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: Raleen »

Jasne, na bezrybiu i rak ryba. Ja nieprecyzyjnie napisałem - chodziło mi tylko o "fantasolo" jako nazwę dla gatunku gier fantasy rozgrywanych ze samym sobą (czyli solo), nie o tytuły tych gier, które są dobre i przyciągają uwagę potencjalnych zainteresowanych.
Panie, weźcie kości w rękę i wyobraźcie sobie, że gracie z królem Kastylii, i rzucając je na stół zdajecie wszystko na los bitwy. Jeśli dopisze wam szczęście, zrobicie najlepszy rzut, jaki kiedykolwiek uczynił król na ziemi; a jeśli rzut wam się nie powiedzie, inaczej nie odejdziecie z gry, jak z honorem.

Gil de Osem do króla Portugalii Jana I Dobrego przed bitwą pod Aljubarrotą (14.VIII.1385)
Awatar użytkownika
Karel W.F.M. Doorman
Admiraal van de Vloot
Posty: 10331
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 16:24
Lokalizacja: lichte kruiser HrMs "De Ruyter"
Has thanked: 2006 times
Been thanked: 2734 times

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: Karel W.F.M. Doorman »

Raleen pisze: czwartek, 29 października 2020, 08:48 Jasne, na bezrybiu i rak ryba. Ja nieprecyzyjnie napisałem - chodziło mi tylko o "fantasolo" jako nazwę dla gatunku gier fantasy rozgrywanych ze samym sobą (czyli solo), nie o tytuły tych gier, które są dobre i przyciągają uwagę potencjalnych zainteresowanych.
Wiem o co Ci chodziło. To brzmi jak fasolka, ale autor tłumaczył nazwę. Teraz nie powiem, bo dokładnie nie pamiętam. Wtedy to był kosmos. Mam do dzisiaj resztki gazety, a samego Dreszcza można znaleźć w sieci.
Fajna przygodówka.
Follow me!
Kontradmirał Karel Doorman do swoich podwładnych, Morze Jawajskie, 27 lutego 1942 roku.
Awatar użytkownika
Raleen
Colonel Général
Posty: 43314
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 14:40
Lokalizacja: Warszawa
Has thanked: 3901 times
Been thanked: 2474 times
Kontakt:

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: Raleen »

Karel W.F.M. Doorman pisze: czwartek, 29 października 2020, 09:01
Raleen pisze: czwartek, 29 października 2020, 08:48 Jasne, na bezrybiu i rak ryba. Ja nieprecyzyjnie napisałem - chodziło mi tylko o "fantasolo" jako nazwę dla gatunku gier fantasy rozgrywanych ze samym sobą (czyli solo), nie o tytuły tych gier, które są dobre i przyciągają uwagę potencjalnych zainteresowanych.
Wiem o co Ci chodziło. To brzmi jak fasolka, ale autor tłumaczył nazwę. Teraz nie powiem, bo dokładnie nie pamiętam. Wtedy to był kosmos. Mam do dzisiaj resztki gazety, a samego Dreszcza można znaleźć w sieci.
Fajna przygodówka.
Ja miałem kontakt z paragrafówkami na początku lat 90-tych (trochę młodszy jestem... ;)). Gdyby ktoś chciał sobie przypomnieć jest w sieci parę stron na ten temat: https://paragrafowe.fandom.com/wiki/Dreszcz

Wracając do samego artykułu, w ciągu ostatniego roku parę rzeczy u nas przybyło na forum poświęconych tej tematyce, więc jeśli autorka do nas zawita, będzie miała nowe rzeczy do uwzględnienia w pracy. Ja zaś muszę ją poprosić o skorygowanie jednej kwestii, bo niekiedy w przypisach podaje nazwę forum jako strategie.net bez ".pl" na końcu, co może wprowadzać w błąd i odsyłać do innych witryn.
Panie, weźcie kości w rękę i wyobraźcie sobie, że gracie z królem Kastylii, i rzucając je na stół zdajecie wszystko na los bitwy. Jeśli dopisze wam szczęście, zrobicie najlepszy rzut, jaki kiedykolwiek uczynił król na ziemi; a jeśli rzut wam się nie powiedzie, inaczej nie odejdziecie z gry, jak z honorem.

Gil de Osem do króla Portugalii Jana I Dobrego przed bitwą pod Aljubarrotą (14.VIII.1385)
RAJ
Général de Division
Posty: 3945
Rejestracja: czwartek, 14 maja 2015, 14:09
Has thanked: 119 times
Been thanked: 409 times

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: RAJ »

Czepiacie się, mi fantasolo nie przeszkadza. :) A Dreszcz był fajny. :)
"Jest to gra planszowa. Każdy gracz ma planszę i lutuje nią przeciwnika." - cytat za "7 krasnoludków - historia prawdziwa."
Ogmios
Lieutenant
Posty: 509
Rejestracja: wtorek, 27 lutego 2018, 20:00
Lokalizacja: Mińsk Mazowiecki
Has thanked: 39 times
Been thanked: 104 times

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: Ogmios »

Dokładnie z tą "fasolą" to jest tak:
FANTASOLO* Dreszcz
(...)
Przedstawiam grę pt. "Dreszcz". Należy do gatunku "FIGHTING FANTASY", dla którego ukułem chyba bardziej zrozumiałą nazwę "FANTASOLO".
(...)
*Nazwa prawnie chroniona
Dla mnie nie było problemu z nazwą, bo to po prostu gra fantasy solo.

Jakby ktoś chciał powspominać, to chyba wszystkie roczniki tygodnika Razem są dostępne w Bibliotece Narodowej (aczkolwiek starsze mogą mieć miejscami brakujące strony). Rocznik 87 zawiera właśnie paragrafowego Dreszcza, strategiczną Dolores i chyba Scrabble z ciekawszych, 84 Władcę Podziemi, 88 powinien zawierać paragrafowego Goblina; a 85 Monstrum z rozszerzeniem. Poza tym jest sporo mniejszych gier o dyskusyjnej grywalności (jak na obecne czasy) np. Agent nr 2, Formuła 1, Jazda i piechota, Posesja, Mundial '86. Trafiają się też w miarę ciekawe artykuły o historii Polski 1918-1945 czy opisujące problemy ówczesnych, np. artykuł o zasobach surowców w Polsce w klimacie Dolores ;) .
RAJ
Général de Division
Posty: 3945
Rejestracja: czwartek, 14 maja 2015, 14:09
Has thanked: 119 times
Been thanked: 409 times

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: RAJ »

Heh... czytało się to Razem a oglądało Osobno. :)
"Jest to gra planszowa. Każdy gracz ma planszę i lutuje nią przeciwnika." - cytat za "7 krasnoludków - historia prawdziwa."
Awatar użytkownika
Raleen
Colonel Général
Posty: 43314
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 14:40
Lokalizacja: Warszawa
Has thanked: 3901 times
Been thanked: 2474 times
Kontakt:

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: Raleen »

Ja jak bym miał się odnieść merytorycznie to co do jednej rzeczy trudno mi się zgodzić. W jednym miejscu autorka pisze, że wskutek błędów w przekładzie i niejasności zasad np. gra "Bitwa na Polach Pelennoru" była niegrywalna czy trudno grywalna. Właściwie to rozciąga w ten sposób swoją opinię dotyczącą niektórych tytułów fantasy i sci-fi na tę grę, chyba bez zapoznania się z nią, bazując na jakichś pojedynczych opiniach z odległej przeszłości nie wiadomo kogo. Gra miała różne niedociągnięcia i słabości w zasadach, ale na pewno nie można powiedzieć, że trudno było w nią zagrać z tego powodu. Zresztą wystarczy przejrzeć znajdujący się na forum wątek poświęcony tej grze, żeby się o tym przekonać: https://strategie.net.pl/viewtopic.php?t=278&start=0
Panie, weźcie kości w rękę i wyobraźcie sobie, że gracie z królem Kastylii, i rzucając je na stół zdajecie wszystko na los bitwy. Jeśli dopisze wam szczęście, zrobicie najlepszy rzut, jaki kiedykolwiek uczynił król na ziemi; a jeśli rzut wam się nie powiedzie, inaczej nie odejdziecie z gry, jak z honorem.

Gil de Osem do króla Portugalii Jana I Dobrego przed bitwą pod Aljubarrotą (14.VIII.1385)
Awatar użytkownika
Schtrasny
Capitaine-Adjudant-Major
Posty: 957
Rejestracja: poniedziałek, 4 maja 2015, 12:31
Lokalizacja: Łódź
Has thanked: 54 times
Been thanked: 33 times

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: Schtrasny »

Ach!
Figurki Star Wars, Świat Młodych, Razem, Encore, Fantastyka, potem Magia i Miecz - moja młodość, trudne poznawanie fantastyki. Wtedy to była jakaś większa magia niż teraz - przy ogólnej dostępności gier komputerowych, publikacji i obrazów TV i kinowych.
"Niech zapłaczą piękne panny z Petersburga!"
https://miniwarsy.blogspot.com/
Awatar użytkownika
Jarek
Général en Chef
Posty: 4621
Rejestracja: środa, 7 lutego 2007, 10:48
Lokalizacja: Gorzów Wlkp.
Has thanked: 9 times
Been thanked: 85 times

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: Jarek »

RAJ pisze: czwartek, 29 października 2020, 13:15 Heh... czytało się to Razem a oglądało Osobno. :)
To by mógł być też dobry temat pracy naukowej, jaki wpływ miało soft porno na rozwój fantastyki w Polsce ;)
PzKpfw II

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: PzKpfw II »

Ha, było tego trochę, z chęcią poczytam, już zassałem pdf. Kto z Was pamięta np. grę Monstrum czy Wyprawę na Proximę Centauri, Bitwę Morską, ale taką z figurkami okrętów? Miałem, ale niestety wszystkie poza "Fortuną" przepadły. A ŚM to klasyka, na tym dorastaliśmy i podejrzewam, że niejeden zaraził siędzięki temu grami. Dodam też, że dzięki ogłoszeniu na necie i jakiemuś miłemu koledze udało mi się odtworzyć chociażby Skarb Morogotha, jedną z planszówek wojennych fantasy tam opublikowanych :)
Awatar użytkownika
Raleen
Colonel Général
Posty: 43314
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 14:40
Lokalizacja: Warszawa
Has thanked: 3901 times
Been thanked: 2474 times
Kontakt:

Re: Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji I

Post autor: Raleen »

Skarb Morgotha brzmi bardzo zachęcająco :).

Napisz o niej coś więcej.
Panie, weźcie kości w rękę i wyobraźcie sobie, że gracie z królem Kastylii, i rzucając je na stół zdajecie wszystko na los bitwy. Jeśli dopisze wam szczęście, zrobicie najlepszy rzut, jaki kiedykolwiek uczynił król na ziemi; a jeśli rzut wam się nie powiedzie, inaczej nie odejdziecie z gry, jak z honorem.

Gil de Osem do króla Portugalii Jana I Dobrego przed bitwą pod Aljubarrotą (14.VIII.1385)
ODPOWIEDZ

Wróć do „RPG”