Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990 (artykuł w publikacji IPN)

[Raleen]

W "Studiach z Historii Najnowszej Polski" z 2020 r. (tom 2) wyd. IPN ukazał się artykuł Aleksandry Wierzchowskiej "Planszówki, paragrafówki, erpegi. Przyczynek do historii gier fabularnych w Polsce 1984-1990". Cała publikacja jest dostępna do ściągnięcia w pdf na stronie IPN:

https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazk ... i-t-2.html

Autorka jest doktorantką w Instytucie Historii PAN. Przygotowuje rozprawę doktorską o środowisku miłośników fantastyki w PRL.

Już ze względu na samą tematykę artykuł zasługuje na to, żeby go tutaj zlinkować. Jest jeszcze jeden powód by zainteresować się tym tekstem. W kilku miejscach w przypisach powoływane jest nasze forum, wraz z linkami do konkretnych dyskusji. Zdarza się też, że przywoływani są po nickach i cytowani konkretni użytkownicy i ich wypowiedzi. Tym samym, co tu dużo mówić, zyskaliśmy chyba status źródła historycznego.

Miałem kiedyś okazję poznać osobiście autorkę podczas jednego ze spotkań z grami planszowymi zorganizowanego w ramach Przystanku Historii w IPN, które koordynowała. W oparciu o to co widziałem mogę powiedzieć, że z pewnością tematyka gier planszowych i gier w ogóle nie jest jej obca.

Polecam zwłaszcza tym, którzy grywali w gry Encore, interesowali się rpg i fantastyką w latach 80-tych i na początku lat 90-tych (o te ostatnie tekst także zahacza).

[Karel W.F.M. Doorman]

Fantasolo Dreszcz i Fantasolo Goblin

[Raleen]

Fantasolo Dreszcz i Fantasolo Goblin

Ten gość, który wymyślił te określenia, chyba zupełnie nie miał wyczucia marketingowego i ogólnie do wymyślania nazw/tytułów.
To określenie po prostu brzmi tragicznie. Od strony brzmieniowej (dźwiękowej) na pierwszy rzut oka kojarzy się z fasolkami.

[Karel W.F.M. Doorman]

Fantasolo Dreszcz i Fantasolo Goblin

Ten gość, który wymyślił te określenia, chyba zupełnie nie miał wyczucia marketingowego i ogólnie do wymyślania nazw/tytułów.
To określenie po prostu brzmi tragicznie. Od strony brzmieniowej (dźwiękowej) na pierwszy rzut oka kojarzy się z fasolkami.

Ale dla dziadków z mojego pokolenia to nie grało roli. Za PRL-u marketing nie miał żadnego znaczenia. Ludzie kupowali co jest. Innych gier tego typu w Polsce nie było.

[Raleen]

Jasne, na bezrybiu i rak ryba. Ja nieprecyzyjnie napisałem - chodziło mi tylko o "fantasolo" jako nazwę dla gatunku gier fantasy rozgrywanych ze samym sobą (czyli solo), nie o tytuły tych gier, które są dobre i przyciągają uwagę potencjalnych zainteresowanych.

[Karel W.F.M. Doorman]

Jasne, na bezrybiu i rak ryba. Ja nieprecyzyjnie napisałem - chodziło mi tylko o "fantasolo" jako nazwę dla gatunku gier fantasy rozgrywanych ze samym sobą (czyli solo), nie o tytuły tych gier, które są dobre i przyciągają uwagę potencjalnych zainteresowanych.

Wiem o co Ci chodziło. To brzmi jak fasolka, ale autor tłumaczył nazwę. Teraz nie powiem, bo dokładnie nie pamiętam. Wtedy to był kosmos. Mam do dzisiaj resztki gazety, a samego Dreszcza można znaleźć w sieci.
Fajna przygodówka.

[Raleen]

Jasne, na bezrybiu i rak ryba. Ja nieprecyzyjnie napisałem - chodziło mi tylko o "fantasolo" jako nazwę dla gatunku gier fantasy rozgrywanych ze samym sobą (czyli solo), nie o tytuły tych gier, które są dobre i przyciągają uwagę potencjalnych zainteresowanych.

Wiem o co Ci chodziło. To brzmi jak fasolka, ale autor tłumaczył nazwę. Teraz nie powiem, bo dokładnie nie pamiętam. Wtedy to był kosmos. Mam do dzisiaj resztki gazety, a samego Dreszcza można znaleźć w sieci.
Fajna przygodówka.

Ja miałem kontakt z paragrafówkami na początku lat 90-tych (trochę młodszy jestem... ). Gdyby ktoś chciał sobie przypomnieć jest w sieci parę stron na ten temat: https://paragrafowe.fandom.com/wiki/Dreszcz

Wracając do samego artykułu, w ciągu ostatniego roku parę rzeczy u nas przybyło na forum poświęconych tej tematyce, więc jeśli autorka do nas zawita, będzie miała nowe rzeczy do uwzględnienia w pracy. Ja zaś muszę ją poprosić o skorygowanie jednej kwestii, bo niekiedy w przypisach podaje nazwę forum jako strategie.net bez ".pl" na końcu, co może wprowadzać w błąd i odsyłać do innych witryn.

[RAJ]

Czepiacie się, mi fantasolo nie przeszkadza. A Dreszcz był fajny.

[Ogmios]

Dokładnie z tą "fasolą" to jest tak:

FANTASOLO* Dreszcz
(...)
Przedstawiam grę pt. "Dreszcz". Należy do gatunku "FIGHTING FANTASY", dla którego ukułem chyba bardziej zrozumiałą nazwę "FANTASOLO".
(...)
*Nazwa prawnie chroniona

Dla mnie nie było problemu z nazwą, bo to po prostu gra fantasy solo.

Jakby ktoś chciał powspominać, to chyba wszystkie roczniki tygodnika Razem są dostępne w Bibliotece Narodowej (aczkolwiek starsze mogą mieć miejscami brakujące strony). Rocznik 87 zawiera właśnie paragrafowego Dreszcza, strategiczną Dolores i chyba Scrabble z ciekawszych, 84 Władcę Podziemi, 88 powinien zawierać paragrafowego Goblina; a 85 Monstrum z rozszerzeniem. Poza tym jest sporo mniejszych gier o dyskusyjnej grywalności (jak na obecne czasy) np. Agent nr 2, Formuła 1, Jazda i piechota, Posesja, Mundial '86. Trafiają się też w miarę ciekawe artykuły o historii Polski 1918-1945 czy opisujące problemy ówczesnych, np. artykuł o zasobach surowców w Polsce w klimacie Dolores .

[RAJ]

Heh... czytało się to Razem a oglądało Osobno.

[Raleen]

Ja jak bym miał się odnieść merytorycznie to co do jednej rzeczy trudno mi się zgodzić. W jednym miejscu autorka pisze, że wskutek błędów w przekładzie i niejasności zasad np. gra "Bitwa na Polach Pelennoru" była niegrywalna czy trudno grywalna. Właściwie to rozciąga w ten sposób swoją opinię dotyczącą niektórych tytułów fantasy i sci-fi na tę grę, chyba bez zapoznania się z nią, bazując na jakichś pojedynczych opiniach z odległej przeszłości nie wiadomo kogo. Gra miała różne niedociągnięcia i słabości w zasadach, ale na pewno nie można powiedzieć, że trudno było w nią zagrać z tego powodu. Zresztą wystarczy przejrzeć znajdujący się na forum wątek poświęcony tej grze, żeby się o tym przekonać: https://strategie.net.pl/viewtopic.php?t=278&start=0

[Schtrasny]

Ach!
Figurki Star Wars, Świat Młodych, Razem, Encore, Fantastyka, potem Magia i Miecz - moja młodość, trudne poznawanie fantastyki. Wtedy to była jakaś większa magia niż teraz - przy ogólnej dostępności gier komputerowych, publikacji i obrazów TV i kinowych.

[Jarek]

Heh... czytało się to Razem a oglądało Osobno.

To by mógł być też dobry temat pracy naukowej, jaki wpływ miało soft porno na rozwój fantastyki w Polsce

[PzKpfw II]

Ha, było tego trochę, z chęcią poczytam, już zassałem pdf. Kto z Was pamięta np. grę Monstrum czy Wyprawę na Proximę Centauri, Bitwę Morską, ale taką z figurkami okrętów? Miałem, ale niestety wszystkie poza "Fortuną" przepadły. A ŚM to klasyka, na tym dorastaliśmy i podejrzewam, że niejeden zaraził siędzięki temu grami. Dodam też, że dzięki ogłoszeniu na necie i jakiemuś miłemu koledze udało mi się odtworzyć chociażby Skarb Morogotha, jedną z planszówek wojennych fantasy tam opublikowanych

[Raleen]

Skarb Morgotha brzmi bardzo zachęcająco .

Napisz o niej coś więcej.