Powstanie Chmielnickiego

Od upadku Konstantynopola do wybuchu rewolucji francuskiej (1789).
Awatar użytkownika
Raleen
Colonel Général
Posty: 43314
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 14:40
Lokalizacja: Warszawa
Has thanked: 3901 times
Been thanked: 2474 times
Kontakt:

Powstanie Chmielnickiego

Post autor: Raleen »

Co zdecydowało o sukcesie i w jakim stopniu, co mogło się przyczynic do klęski :?: Bo nie tylko sprawy militarne zdecydowały.

Istotny był udział Tatarów i to co się działo w Rosji, wcześniejsza polityka wobec kozaków i zaostrzenie pańszczyzny.
Panie, weźcie kości w rękę i wyobraźcie sobie, że gracie z królem Kastylii, i rzucając je na stół zdajecie wszystko na los bitwy. Jeśli dopisze wam szczęście, zrobicie najlepszy rzut, jaki kiedykolwiek uczynił król na ziemi; a jeśli rzut wam się nie powiedzie, inaczej nie odejdziecie z gry, jak z honorem.

Gil de Osem do króla Portugalii Jana I Dobrego przed bitwą pod Aljubarrotą (14.VIII.1385)
Awatar użytkownika
pablo8019
Praefectus Castorium
Posty: 577
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 18:44
Lokalizacja: Markuszów

Post autor: pablo8019 »

Na pewno wcześniejsza polityka wobec Kozaków, poczynania kresowych magnatów, itd. miały niewątpliwy wpływ na sam wybuch i rozmiar powstania. Ale mimo to uważam, że gdyby wojska koronne wygrały bitwy pod Korsuniem i Piławcami sytuacja mogła wyglądać nieco inaczej (tzn. korzystniej dla Polaków).
Awatar użytkownika
Raleen
Colonel Général
Posty: 43314
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 14:40
Lokalizacja: Warszawa
Has thanked: 3901 times
Been thanked: 2474 times
Kontakt:

Post autor: Raleen »

Za to na pewno bez poparcia Tatarów Chmielnicki by się sam nie odważył zaczynac powstania. A oni z kolei mieli strategię wspierania najsłabszego ze swoich dwóch północnych sasiadów sąsiadów, a atakowania najsilniejszego, w 1648 słabszym sąsiadem była Rosja, silniejszym Rzeczpospolita. Trochę tak jak huba, która też stara się nie zabijac swojego żywiciela, żeby móc ciągnąc dalej z niego soki.

Tatarzy skorzystali co mogli - póki był jasyr do wzięcia, a po najeździe Szwedów uznali, że słabszym sąsiadem stała się Rzeczpospolita i trzeba ją wesprzec.
Panie, weźcie kości w rękę i wyobraźcie sobie, że gracie z królem Kastylii, i rzucając je na stół zdajecie wszystko na los bitwy. Jeśli dopisze wam szczęście, zrobicie najlepszy rzut, jaki kiedykolwiek uczynił król na ziemi; a jeśli rzut wam się nie powiedzie, inaczej nie odejdziecie z gry, jak z honorem.

Gil de Osem do króla Portugalii Jana I Dobrego przed bitwą pod Aljubarrotą (14.VIII.1385)
Awatar użytkownika
motyl
Chorąży
Posty: 266
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 18:04
Lokalizacja: Muszyna / Lublin KUL

Post autor: motyl »

Głównym powodem tak wielkich sukcesów powstańców na ziemiach ukraińskich poza pomocą Tatarów był fakt, że po raz pierwszy powstanie kozackie poparła czerń. Chłopi masowo przyłączali się do wojsk powstańczych i zaczęto stosować samosąd na szlachcie polskiej, Żydach i księżach katolickich, bo według Kozaków, te trzy grupy przyczyniły się do zniewolenia narodu ukraińskiego. To był wielki zryw narodowy i tak trzeba na to patrzeć, a nie oczami polskich magnatów, że to bunt poddanych, który należy utopić we krwi.
Awatar użytkownika
Karel W.F.M. Doorman
Admiraal van de Vloot
Posty: 10331
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 16:24
Lokalizacja: lichte kruiser HrMs "De Ruyter"
Has thanked: 2006 times
Been thanked: 2734 times

Post autor: Karel W.F.M. Doorman »

motyl pisze:Głównym powodem tak wielkich sukcesów powstańców na ziemiach ukraińskich poza pomocą Tatarów był fakt, że po raz pierwszy powstanie kozackie poparła czerń. Chłopi masowo przyłączali się do wojsk powstańczych i zaczęto stosować samosąd na szlachcie polskiej, Żydach i księżach katolickich, bo według Kozaków, te trzy grupy przyczyniły się do zniewolenia narodu ukraińskiego. To był wielki zryw narodowy i tak trzeba na to patrzeć, a nie oczami polskich magnatów, że to bunt poddanych, który należy utopić we krwi.
Choć w rzeczywistości to był bunt poddanych magnackich.
O ile dobrze pamętam, to jednak zgłaszano poddaństwo Królowi Jegomości.
Follow me!
Kontradmirał Karel Doorman do swoich podwładnych, Morze Jawajskie, 27 lutego 1942 roku.
Awatar użytkownika
motyl
Chorąży
Posty: 266
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 18:04
Lokalizacja: Muszyna / Lublin KUL

Post autor: motyl »

Kozacy kochali króla. Władysław IV miał plany użycia wojska kozackiego do walk z Turkami. To dawało im możliwość zarobku i nobilitacji. Problem w tym, że sejm odrzucił plany króla w momencie gdy już rozkazy tworzenia pułków zostały wydane. Powstała armia nie mogła zostać użyta w planach królewskich, więc obróciła się przeciwko magnaterii.
Awatar użytkownika
Karel W.F.M. Doorman
Admiraal van de Vloot
Posty: 10331
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 16:24
Lokalizacja: lichte kruiser HrMs "De Ruyter"
Has thanked: 2006 times
Been thanked: 2734 times

Post autor: Karel W.F.M. Doorman »

motyl pisze:Kozacy kochali króla. Władysław IV miał plany użycia wojska kozackiego do walk z Turkami. To dawało im możliwość zarobku i nobilitacji. Problem w tym, że sejm odrzucił plany króla w momencie gdy już rozkazy tworzenia pułków zostały wydane. Powstała armia nie mogła zostać użyta w planach królewskich, więc obróciła się przeciwko magnaterii.
Banalnie rzecz ujmując, coś z sobą Kozaczyzna musiała zrobić i za coś musiała żyć, skoro Rzplita nie chciała im wypłacić tego, co im obiecała.

Wielka szkoda...
Follow me!
Kontradmirał Karel Doorman do swoich podwładnych, Morze Jawajskie, 27 lutego 1942 roku.
Awatar użytkownika
Raleen
Colonel Général
Posty: 43314
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 14:40
Lokalizacja: Warszawa
Has thanked: 3901 times
Been thanked: 2474 times
Kontakt:

Post autor: Raleen »

...a atak na Turcję nie był już wtedy taki łatwy, na Moskali też.
Panie, weźcie kości w rękę i wyobraźcie sobie, że gracie z królem Kastylii, i rzucając je na stół zdajecie wszystko na los bitwy. Jeśli dopisze wam szczęście, zrobicie najlepszy rzut, jaki kiedykolwiek uczynił król na ziemi; a jeśli rzut wam się nie powiedzie, inaczej nie odejdziecie z gry, jak z honorem.

Gil de Osem do króla Portugalii Jana I Dobrego przed bitwą pod Aljubarrotą (14.VIII.1385)
Awatar użytkownika
hubertok
Capitaine
Posty: 881
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 18:49
Lokalizacja: Kielce

Post autor: hubertok »

motyl pisze:. To był wielki zryw narodowy i tak trzeba na to patrzeć, a nie oczami polskich magnatów, że to bunt poddanych, który należy utopić we krwi.
Hmm... to dlaczego w powstaniu brała udział także część zbiegłego z ziem polskich chłopstwa :?:
Moim zdaniem był to przede wszystkim konflikt na lini własnie pan-chłop z konfliktem narodowosciowym w tle...
"O Boże, jeśli w ogóle istniejesz, zbaw mą duszę, jeśli w ogóle mam jakąś duszę!"

Brytyjski żołnierz w bitwie pod Blenheim
Awatar użytkownika
Karel W.F.M. Doorman
Admiraal van de Vloot
Posty: 10331
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 16:24
Lokalizacja: lichte kruiser HrMs "De Ruyter"
Has thanked: 2006 times
Been thanked: 2734 times

Post autor: Karel W.F.M. Doorman »

hubertok pisze:
motyl pisze:. To był wielki zryw narodowy i tak trzeba na to patrzeć, a nie oczami polskich magnatów, że to bunt poddanych, który należy utopić we krwi.
Hmm... to dlaczego w powstaniu brała udział także część zbiegłego z ziem polskich chłopstwa :?:
Moim zdaniem był to przede wszystkim konflikt na lini własnie pan-chłop z konfliktem narodowosciowym w tle...
Taka była na pewno jedna z przyczyn, na pewno nie choziło tylko o kwestie narodowe (raczej etniczne, gdyż pojęcie narodu to wytwór XIX-wiecznej myśli politycznej, a Ukraińcy narodem stawali się dopiero od przełomu XIX i XX stuleci).
Follow me!
Kontradmirał Karel Doorman do swoich podwładnych, Morze Jawajskie, 27 lutego 1942 roku.
Awatar użytkownika
Raleen
Colonel Général
Posty: 43314
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 14:40
Lokalizacja: Warszawa
Has thanked: 3901 times
Been thanked: 2474 times
Kontakt:

Post autor: Raleen »

Huberto ma o tyle rację, że wraz z powstaniem Chmielnickiego wybuchły powstania chłopskie m.in. na Podhalu - ich przyczyną był konflikt pan-chłop.
Panie, weźcie kości w rękę i wyobraźcie sobie, że gracie z królem Kastylii, i rzucając je na stół zdajecie wszystko na los bitwy. Jeśli dopisze wam szczęście, zrobicie najlepszy rzut, jaki kiedykolwiek uczynił król na ziemi; a jeśli rzut wam się nie powiedzie, inaczej nie odejdziecie z gry, jak z honorem.

Gil de Osem do króla Portugalii Jana I Dobrego przed bitwą pod Aljubarrotą (14.VIII.1385)
Awatar użytkownika
Karel W.F.M. Doorman
Admiraal van de Vloot
Posty: 10331
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 16:24
Lokalizacja: lichte kruiser HrMs "De Ruyter"
Has thanked: 2006 times
Been thanked: 2734 times

Post autor: Karel W.F.M. Doorman »

Raleen pisze:Huberto ma o tyle rację, że wraz z powstaniem Chmielnickiego wybuchły powstania chłopskie m.in. na Podhalu - ich przyczyną był konflikt pan-chłop.
Nie tyle wraz, co po wybuchu (patrz powstanie Kostki-Napierskiego).

Natomiast Powstanie Chmelnyćkiego na pewno miało także charakter społeczny, skoro udało się porwać czerń ukrainną.

Co ciekawe powstanie skierowane bylo także przeciwko magnaterii ruskiej, która spolszczyłą się na tyle, że do dziś Jaremę Wiśniowieckiego za niejakim szlachcicem Sienkiewiczem uważają za Polaka.
Follow me!
Kontradmirał Karel Doorman do swoich podwładnych, Morze Jawajskie, 27 lutego 1942 roku.
Awatar użytkownika
hubertok
Capitaine
Posty: 881
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 18:49
Lokalizacja: Kielce

Post autor: hubertok »

Jenerał von Auffenberg pisze:[Co ciekawe powstanie skierowane bylo także przeciwko magnaterii ruskiej, która spolszczyłą się na tyle, że do dziś Jaremę Wiśniowieckiego za niejakim szlachcicem Sienkiewiczem uważają za Polaka.
Jerema ten Polak najczystszej próby :wink: lezy sobie spokojnie w klasztorze na świetym krzyzu koło mojej mieściny (Kielce)
Mozna go sobie poogladać choć nie przypomina tego z Ogniem i Mieczem (jakiś taki chudzsy jest :wink: )
Jak widać komuniści uczyli się jak lenina wiecznie zywym uczynić od braciszków-zakonników :lol: :wink:
"O Boże, jeśli w ogóle istniejesz, zbaw mą duszę, jeśli w ogóle mam jakąś duszę!"

Brytyjski żołnierz w bitwie pod Blenheim
Awatar użytkownika
motyl
Chorąży
Posty: 266
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 18:04
Lokalizacja: Muszyna / Lublin KUL

Post autor: motyl »

To nie tylko przeciwko szlachcie ruskiej ale i polskiej. Potoccy mieli sporo majątków w południowych województwach.

A co do powstania. Miało charakter społeczny ale też narodowy. Ukraińcy uważają Chmielnickiego za bohatera. Zresztą nawet jeśli to się zrodziło na przełomie XIX i XX wieku, to dlaczego były plany co do utworzenia Rzeczpospolitej Trojga Narodów? Myślę, że Kozacy czuli się narodowo odrębni od Polaków.
Awatar użytkownika
Karel W.F.M. Doorman
Admiraal van de Vloot
Posty: 10331
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 16:24
Lokalizacja: lichte kruiser HrMs "De Ruyter"
Has thanked: 2006 times
Been thanked: 2734 times

Post autor: Karel W.F.M. Doorman »

motyl pisze:To nie tylko przeciwko szlachcie ruskiej ale i polskiej. Potoccy mieli sporo majątków w południowych województwach.

A co do powstania. Miało charakter społeczny ale też narodowy. Ukraińcy uważają Chmielnickiego za bohatera. Zresztą nawet jeśli to się zrodziło na przełomie XIX i XX wieku, to dlaczego były plany co do utworzenia Rzeczpospolitej Trojga Narodów? Myślę, że Kozacy czuli się narodowo odrębni od Polaków.
Ja nie twierdzę, że nie było wtedy pierwiastka narodowego, ale lepiej zwać go etnicznym, zresztą w równym stopniu decydowała wtedy wyznawana religia, a nie tylko to, jakim językiem się mówiło.
To, że kogoś się czci jako bohatera NARODOWEGO to jest własnie dowcip z II poł. XIX wieku.
Owszem, niech będzie, że Rzeczpospolita Trojga Narodów, choć za naród wtedy uważano szlachtę, niemniej odrebnie polską, litewską i ruską.
Niemniej przyznaję rację.
Follow me!
Kontradmirał Karel Doorman do swoich podwładnych, Morze Jawajskie, 27 lutego 1942 roku.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Historia XVI-XVIII wieku”