Do wybrzeży Tripoli, czyli o wyzwoleniu białych niewolników

Od wybuchu rewolucji francuskiej (1789) do roku 1900.
Awatar użytkownika
Leliwa
Hetman polny koronny
Posty: 5299
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 18:00
Lokalizacja: środkowe Nadwieprze
Has thanked: 39 times
Been thanked: 255 times

Do wybrzeży Tripoli, czyli o wyzwoleniu białych niewolników

Post autor: Leliwa »

Popularny artykuł na temat "Whites lives matter!" czyli niepopularny temat. W zbliżającą się rocznicę 14 lipca 1804, kiedy to, wedle słów Ojca Świętego "pewien komandor US Navy zrobił więcej dla chrześcijaństwa niż monarchie chrześcijańskie przez dwa wieki" niszcząc pirackie gniazdo berberyjskie w Tripoli.
Niewolnicy lepsi i gorsi

Muzułmanie potrafili wykorzystać rozdźwięki między mocarstwami europejskimi. Haniebne sojusze z północnoafrykańskimi kaprami zdarzało się zawierać rządzącym we Francji, Anglii i Holandii.

W końcu jednak zaczęto powszechnie dostrzegać potrzebę likwidacji morskiego bandytyzmu. Obok niezmordowanych kawalerów maltańskich również floty poszczególnych mocarstw Starego Kontynentu jęły przeprowadzać regularne ekspedycje przeciw państwom pirackim, niszcząc ich eskadry oraz ostrzeliwując nadbrzeżne umocnienia i porty. W roku 1784 głośnym echem odbiła się „bombardacja” Algieru, przeprowadzona przez połączone floty Hiszpanii, Portugalii, Neapolu i Malty. Akcja zakończyła się pełnym sukcesem – władca Algieru poprosił o pokój, publicznie wyrzekając się kaperstwa i handlu niewolnikami. Zdawało się, że islamskie korsarstwo, przyparte do muru, właśnie oddaje ostatnie tchnienie.

Tymczasem Europę podpaliła rewolucja francuska i wojny napoleońskie. Mocarstwa miały większe problemy niż łupieżcze napady na peryferiach. Maltę podbił Napoleon Bonaparte. Korsarze natychmiast wykorzystali sytuację, szybko odbudowując swój potencjał morski.

Wkrótce doszło do tego, że wiele państw zaczęło wypłacać haracz muzułmańskim piratom w zamian za powstrzymanie się od ataków. Stały trybut płaciły korsarzom: Królestwo Obojga Sycylii, Toskania, Sardynia, Portugalia, Dania, Szwecja, Księstwo Hanoweru, Brema oraz… Stany Zjednoczone.

Oficerowie brytyjskiej floty, szczególnie często napastowanej, wielokrotnie apelowali do dowództwa o zgodę na radykalne ukrócenie działań islamskich kaprów i uwolnienie chrześcijańskich niewolników.

– Krew się we mnie gotuje na myśl, że nie mogę dać nauczki tym piratom (…) Mówimy głośno o okrucieństwach handlu czarnymi niewolnikami, a jednocześnie przymykamy oczy na takie barbarzyństwo! – wołał w roku 1799 admirał Horatio Nelson. Wszakże ówcześni decydenci długo preferowali ową politykę podwójnych standardów.

Ani centa!

Na przełomie XVIII i XIX wieku północnoafrykańskie Wybrzeże Piratów obejmowało cztery islamskie państewka: Maroko, Algierię, Trypolitanię i Tunezję, wciąż stanowiące prowincje i lenna imperium otomańskiego. Ich władcy czuli się na tyle pewnie, że kiedy w roku 1801 amerykański prezydent Tomasz Jefferson odmówił płacenia haraczu, oburzony pasza Trypolisu wypowiedział wojnę USA!

Jefferson zbył rady wystraszonych doradców twardą kwestią:

– Miliony dolarów na obronę – na haracz ani centa!

Wkrótce na Morze Śródziemne wpłynęła eskadra okrętów amerykańskich. Doszło do szeregu starć z korsarzami. Zespół pod wodzą komodora Edwarda Preble’a uderzył całą siłą na Trypolis i dokonał tam niemałego spustoszenia. Papież Pius VII stwierdził z uznaniem, że Preble więcej zdziałał dla chrześcijaństwa, aniżeli większość krajów chrześcijańskich przez dwa stulecia.

Amerykanie przeprowadzili również pomysłową ofensywę lądową, stanowiącą wzorzec dla późniejszych operacji specjalnych. Wpierw w Egipcie sformowano małą armię, której zaczątkiem był dziewięcioosobowy oddziałek piechoty morskiej. Zwerbowano także pięciuset tubylców – dwustu greckich chrześcijan chętnych do walki z pohańcem, a także… trzystu najemników muzułmańskich, do których obietnica sutego żołdu przemawiała widać dobitniej niż poczucie religijnej więzi z trypolitańskimi korsarzami. Wojsko to dokonało tysiąckilometrowego rajdu przez Pustynię Libijską, by dotrzeć do wybrzeża i wziąć szturmem Darnę, stolicę Cyrenajki. Ów pustynny marsz został potem uwieczniony w hymnie US Marine Corps (od pałaców Montezumy po piaski Trypolisu).

Wystraszony władca Trypolisu poprosił o pokój. Zwycięska czteroletnia wojna z muzułmańskimi korsarzami kosztowała Amerykanów tylko 35 zabitych i dwa utracone okręty.

Zmierzch morskich czambułów

Po Kongresie Wiedeńskim także Europa wzięła się za porządki w regionie. Kiedy w roku 1816 algierscy korsarze dokonali krwawej rzezi dwustu korsykańskich, sycylijskich i sardyńskich poławiaczy korali w Bone, silna flota brytyjsko-holenderska (28 okrętów) wpłynęła do algierskiego awanportu.

Muzułmanie przywitali giaurów salwami z armat. Wymiana ognia była mordercza. Jak skrupulatnie wyliczyli kwatermistrze, Anglicy i Holendrzy wystrzelili na Algier 38 667 pocisków. Zniszczenia w porcie i w mieście były ogromne, cała korsarska flota legła na dnie. Zginęło 6000 muzułmanów, podczas gdy Europejczycy mieli tylko 142 poległych. Algierczycy skapitulowali – uwolnili 1642 chrześcijańskich niewolników i zapłacili wysokie odszkodowania. Dowodzący eskadrą sprzymierzonych kontradmirał Edward Pellew otrzymał za swą śmiałą akcję tytuł wicehrabiego Exmouth i honorowe obywatelstwo Londynu, a osobiste gratulacje i podarunki przesłali mu papież Pius VII oraz władcy Rosji, Hiszpanii, Holandii, Sardynii i Neapolu.

W następnych latach skuteczne działania przeciw piratom podejmowali Brytyjczycy oraz burbońska Francja. Swój udział w zwalczaniu zbrodniczego procederu miała również Austria – gdy w lipcu 1828 roku Marokańczycy zaatakowali austriacką brygantynę „Veloce”, w następnym roku cztery okręty cesarskie przeprowadziły odwetowe uderzenie na port Al Araisz, zadając wrogowi ciężkie straty.

Systematyczne działania zbrojne z czasem dały efekty. Trypolitania, Tunis i Maroko zarzuciły niecny piracki proceder. Nieprzejednane stanowisko zajmowała za to Algieria. Po serii ataków Francuzi postanowili rozwiązać problem raz na zawsze. W maju 1830 roku król Karol X wysłał ku algierskim wybrzeżom gigantyczną flotę inwazyjną. Francja zapanowała nad tą krainą na ponad sto trzydzieści lat. Wody u wybrzeży Maghrebu stały się bezpieczne.
Andrzej Solak portal Pch24.pl
"Z kości moich powstanie mściciel"
Napis na grobie Stanisława Żółkiewskiego w Żółkwi.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Historia XIX wieku”