Bolesław - zapomniany król?

[WP]

W najnowszym numerze tygodnika "Polityka" nr 41/2007 zaciekawił mnie artykuł autorstwa Sławomira Leśniewskiego Pt. "Bolesław, król skazany na zapomnienie".

Autor sugeruje że w latach 1034 - 1039 Polską władał "zapomniany" przez Boga i historię król Bolesław. Okres ten (po śmierci w 1034r. Mieszka II) jest znany w dziejach naszego kraju z licznych buntów ludowych i wystąpień przeciwko nowej religii wprowadzonej przez pierwszych władców.
Sugerowany przez autora władca Polski - Bolesław II Zapomniany opowiedział się za powrotem pogaństwa. Przegrał walkę z kościołem katolickim i po swojej śmierci w 1039r. został poddany specyficznej karze zapomnienia i wymazania ze wszystkich dokumentów histograficznych (jak Echnatom - jak widać nieskutecznej gdyż autor cytuje teksty z epoki jednoznacznie wymieniające takowego władcę).
Tak ciężka zbrodnia - zamach na święty kościół wymagał specyficznej kary.
Dopiero powrót drugiego z synów Mieszka II (Kazimierza) wspieranego przez swoja matkę pozwolił na mozolny powrót do stanu sprzed buntów.

[Strategos]

Polecam wobec tego książkę Bunscha " Bezkrólewie ".

http://pl.wikipedia.org/wiki/Bezkr%C3%B ... B%C4%87%29

[Raleen]

Czytałem we wczesnej młodości wszystkie powieści Bunscha dotyczące czasów piastowskich, ale jakoś wtedy byłem chyba zbyt mało świadom co czytam Jednak rzeczywiście coś takiego tam było.

[wujaw]

Temat "zapomnianego" pojawia się regularnie, ale przy mizernych źródłach pewnie pozostanie na zawsze anegdotką.
Osobiście wykluczyłbym taką możliwość.
Wydaje mi się, że kary dla wrogów Kościoła miały za zadanie odstraszać.Pamiętamy jak później było z Bolesławem Śmiałym.

[Strategos]

Temat "zapomnianego" pojawia się regularnie, ale przy mizernych źródłach pewnie pozostanie na zawsze anegdotką.

Wolałbym sformułowanie majacą nikłe oparcie w żródłach ( Kronika Wielkopolska, Rocznik Mazowiecki )hipotezą .


Zdzisław Pietras w swojej dobrej książce Kazimierz Odnowiciel ( polecam podobnie jak pozycję o Bolesławie Kzrywoustym tego autora )pisze :

"Bolesław, syn Mieszka II dlatego prawdopodobnie został zapomniany , nazwany potem Okrutnym i wymazany z genealogii Piastów ,że wrócił do pogaństwa badź przeszedł na obrządek słowiański.Kroniki pisali duchowni i to łacińscy , a tym zależało na "czystosci" dynastii . (Wydawnictwo Śląsk Katowice 1976 s 47)

Oswald Balzer ( monumentalna Genealogia Piastów) podaje ważki argument przemawiający za istnieniem Bolesława . Wiadomo ,że Kazimierz Odnowiciel został oddany do klasztoru. Otóż wydaje się całkowicie nieprawdopodobne aby Mieszko II kierował do klasztoru pierworodnego syna.

( s 144 Genealogia Piastów Wydawnictwo Avalon Kraków 2005)

[WP]

Wydaje mi się, że kary dla wrogów Kościoła miały za zadanie odstraszać.Pamiętamy jak później było z Bolesławem Śmiałym.

No cóż Bolesław Śmiały zabił "tylko" jednego biskupa.

Dodatkowo ta tajemnicza postać występuje min. w niemieckiej "Kronice z Braunweiler" (fragment o prześladowaniach matki Bolesława Rychezy)w "Kronice Czechów" Kosmasa i w "Kronice węgierskiej Chartiritusa Biskupa" (gdzie jest informacja o pomocy militarnej Bolesława dla Węgrów).

Innym z aspeków poruszanych przez autora jest .... numeracja kolejnych królów Polski o imieniu Bolesław. Tak też mamy:
- Bolesława I Chrobrego
- Bolesława III Śmiałego
- Bolesława IV Krzywoustego
Jak widać z powyższego porównania brakuje Bolesława z numerem II
I tym Bolesławem miał być Bolesław II zwany Okrutnym/Zapomnianym

Numeracja powyższa nadana została nadana Polskim władcom w "Roczniku małopolskim".

[wujaw]

Ten argument numeracyjny najbardziej mi się podoba.Z tym, że ja spotykałem się jednak zawsze z Bolesławem II Śmiałym...
Podałem go za przykład, jak Kościół ku przestrodze rozpamiętuje marny koniec swoich wrogów i trudno mi sobie było wyobrazic, żeby kres panowania bezbożnika nie był odpowiednio czczony.
Nie uważałem za przekonujący argumentu z klasztorem - najpopularniejszego i podanego w powszechnie używanych podręcznikach.Jest wiele przykładów niejasnej, pewnie z braku wiarygodnych źródeł strategii dynastycznej.Daleko nie szukając przywołam Bezpryma, a i potem kombinacje Władysława Hermana, na koniec Kazimierza Jagiellończyka.

[Strategos]

Przypadek Bezpryma czy kombinacje Władysława Hermana są bardzo czytelne i zrozumiałe w sensie politycznej strategii .

Rodzą się pierworodni Bezprym oraz Zbigniew ale potem władca z inną (budząca cieplejsze emocje lub znamienitszą) kobietą ma syna .Odsuwa od dziedzictwa i wysyła do klasztoru pierworodnego bo ma ,innego, zdolnego do sprawowania władzy ( zdrowego i w pełni władz umysłowych ), faworyzowanego , potomka.

Tutaj mamy ślad w źródłach , że istniał syn pierworodny Bolesław( i logiczne uzasadnienie dlaczego został zapomniany) oraz wiarygodną informację o oddaniu do klasztoru Kazimierza .

Źródła tradycyjne nie podają aby Mieszko II mial innego syna mogącego być dziedzicem władcy niż Kazimierz.

W tym wypadku oddanie jedynaka do klasztoru byłoby nieco rozrzutne.


Podane przykłady nie podważąją więc ,w żadnym stopniu ,prawidłowego wniosku Balcera .

Edit : Zastępujemy słowo "pierworodny " precyzyjniejszym słowem "jedynak" .

[Andy]

numeracja kolejnych królów Polski o imieniu Bolesław.
[...]
Bolesława IV Krzywoustego

Czy się mylę, czy jednak Krzywousty nigdy nie był królem?

[wujaw]

Zgadza się.Z uwagi na deficyt królów władcy państwa, którzy nie dorobili się korony, ale panowali w stolicy, jako władcy Polski zostali wciągnieci na listę.
Nie jest ona do końca konsekwentna, ale osoby np. Kazimierza Odnowiciela i Sprawiedliwego, albo Bolesława Krzywoustego i Kędzierzawego są "numerowane" i rachunek w Kazimierzach i Bolesławach się zgadza.
Troszkę gorzej jest jak policzymy Władysławów...
Statystyka "ruszyła" po pierwszym królu Władysławie.

[nazaa]

Źródła tradycyjne nie podają aby Mieszko II mial innego syna mogącego być dziedzicem władcy niż Kazimierz. W tym wypadku oddanie jedynaka do klasztoru byłoby nieco rozrzutne.

A może wcale nie chodziło o oddanie Kazimierza do klasztoru na zawsze, a tylko na jakiś czas żeby się wykształcił?

[Strategos]

Władca posiadał wystarczające środki aby kształcić syna na dworze przy pomocy zdolnych nauczycieli .

Nauka w klasztorze miała istotną wadę - z punktu widzenia kariery politycznej adepta sztuki władania krajem - nie obejmowała bowiem jak najszybszej praktyki rządzenia i jej konfrontacji z teorią pod okiem ojca jedynaka , nie zapewniała szybkiego i systematycznego zdobywania niezbędnych sojuszników , trzymania "ręki na pulsie " ,nierzadko dramatycznych , wydarzeń politycznych tu (a nie tam za murami albo za murami za granicą )"dzie decydowały się losy aktualnej "ekipy rządzącej "itp .

[nazaa]

To skoro posiadał środki, żeby wykształcić swoje dziecię na dworze, to po co w takim razie oddał je do klasztoru? Przychodzą mi do głowy tylko dwa rozwiązania - albo chciał się go pozbyć, albo zapewnić mu bezpieczeństwo, tylko przed kim? :'(
A może jest jakieś trzecie?

[Strategos]

Niepierworodny ( założenie) syn mógł sobie kształtować karierę w stanie duchownym według upodobania ale nie przeszkadzając w swoim odosobnieniu temu ,który miał zgodnie z wolą ojca objąć władzę ( hipoteza).

[AWu]

Nie mówiąc o tym, że mógłby nawracać jakichś Prusów albo oddawać inne usługi polityczne jako potężny opat.