Decyzja o rozpoczęciu przez Japonię wojny z USA

[Raleen]

7 grudnia 1941 roku Japonia rozpoczęła wojnę z USA, atakując bez wypowiedzenia wojny bazę marynarki amerykańskiej w Pearl Harbor. Niżej fragment dotyczący porównania potencjałów przemysłów zbrojeniowych obu państw. Rzecz dotyczy lotnictwa, ale dość podobnie było także w innych dziedzinach, tak że sądzę iż można to z grubsza na nie rozciągnąć. Dodatkowo na 1939 rok znalazłem informację, że potencjał przemysłu USA był sześciokrotnie większy niż japońskiego.

M. van Creveld, Era lotnictwa wojskowego, Warszawa 2013, s. 159-160:

„W latach 1939-1945 Japonia wyprodukowała tylko 79 123 samoloty. Produkcja osiągnęła punkt szczytowy w roku 1944, kiedy wyprodukowano 28 180 samolotów. Nawet pod koniec wojny tylko 15% wszystkich japońskich obrabiarek było ogólnego przeznaczenia, podczas gdy reszta była wyspecjalizowana. Było to zarówno przyczyną, jak i skutkiem tego, iż większość przemysłu Cesarstwa, a szczególnie przemysłu lotniczego, rozproszona była po setkach małych firm, a nawet rodzinnych warsztatów, które funkcjonowały jako podwykonawcy dla wielkich koncernów. Rezultatem była niska wydajność: pomiędzy 1941 a 1945 rokiem spadła z 44% wydajności przemysłu Stanów Zjednoczonych do zaledwie 18%. Podobnie jak w innych państwach, rywalizacja pomiędzy rodzajami sił zbrojnych wyczerpywała zasoby siły roboczej i utrudniała wykorzystanie pozostałych robotników. Biorąc pod uwagę fakt, że w samym tylko 1944 roku w USA wyprodukowano prawie 100 000 samolotów i że w momencie ataku na Pearl Harbor państwo to nie znajdowało się jeszcze w stanie wojny z Niemcami, trudno jest pojąć, jak japońscy przywódcy wyobrażali sobie odniesienie zwycięstwa w tak nierównej walce.”

Po zapoznaniu się z tymi liczbami pytanie na co liczyło japońskie dowództwo tym bardziej ciśnie się na usta. I czy w związku z tym musiało rozpoczynać wojnę z USA w 1941 roku?

[Raleen]

Mi chodzi ZSRR po głowie i kampania 1941 roku, w kontekście tego co pisał Mark Sołonin. Przecież tam także stosunki liczebne w sprzęcie (np. czołgach, samolotach) między nacierającym Wehrmachtem a Armią Czerwoną były zdecydowanie na korzyść tej drugiej. I były to wielkości, przy których normalnie się nie atakuje. A potem co się stało? Niemcy na zimę podchodzili pod Moskwę. Japończycy chyba siebie także postrzegali w stosunku do Amerykanów z pozycji takiej wyższości nad gnuśnym imperium, które trochę jak ZSRR, niby ma dużo sprzętu, ale nie potrafi go tak efektywnie użyć. Sukcesy Niemców w wojnie z ZSRR z pewnością były w 1941 oszałamiające.

[Darth Stalin]

RKKA leżała przez logistykę - po 1941 roku mieli czołgów czy samolotów znacznie mniej niż w 1941 roku, za to mieli zdecydowanie więcej ciężarówek, warsztatów naprawczych etc. Sama "liczba czołgów, dział i samolotów" nie wygrywa wojen - a w ciężarówkach w 1941 roku przewagę mieli... Niemcy.

A kalkulacje Japończyków były proste: chcieli zmusić Amerykanów do pokoju na swoich warunkach zanim skończą się im zapasy ropy. Bo akceptacja amerykańskiego ultimatum oznaczałaby kres marzeń o "mocarstwowej Japonii", albowiem oznaczała m.in. opuszczenie Chin i generalnie porzucenie wszelkich "zdobyczy" sprzed 1941 roku.