[Home Rules] Waterloo 1815 (Raleen)

Dostępne w sieci instrukcje gier i ich tłumaczenia, cyberboardy (gameboxy) i różnego rodzaju inne moduły do grania w planszówki przez sieć, home rulesy, erraty i uzupełnienia zasad gier, wykazy żetonów, użyteczne programy do tworzenia gier i wszystko inne co się graczowi przydać może.
Awatar użytkownika
Raleen
Colonel Général
Posty: 43348
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 14:40
Lokalizacja: Warszawa
Has thanked: 3922 times
Been thanked: 2491 times
Kontakt:

[Home Rules] Waterloo 1815 (Raleen)

Post autor: Raleen »

Moje stare home rulsy do Waterloo przygotowane na potrzeby konwentów.
Przygotowałem je głównie z myślą o uporządkowaniu gry, aby uniknąć sporów o zasady w trakcie rozgrywek.

Uzupełnienia przepisów - Waterloo 1815

Opracowanie niniejsze zawiera wszystkie uzupełnienia i zmiany w przepisach gry, w tym te, które zostały zamieszczone niegdyś w czasopiśmie "Dragon" nr 5 (1/99). Przepisy z "Dragona" nr 5, oznaczone czarnymi gwiazdkami, zostały poprawione i zmodyfikowane, głównie w celu uzyskania spójności zarówno z przepisami pierwotnej instrukcji, jak i z innymi uzupełnieniami.

[2.3] Definicje podstawowych pojęć i terminów występujących w grze
[...]
Symbol szyku liniowego (rozwiniętego) oraz szyku kolumny
Większość oddziałów biorących udział w grze może występować w różnych szykach; dwa z nich symbolizowane są przez awers oraz rewers żetonu. Pas w kolorze korpusu, do którego należy oddział, przylegający do górnej krawędzi żetonu, na jego rewersie, oznacza, że oddział znajduje się w szyku liniowym (rozwiniętym), zaś trójkąt (wypełniony) w kolorze korpusu, do którego należy oddział, przylegający jednym z boków do dolnej krawędzi żetonu, na jego awersie, oznacza, że oddział znajduje się w szyku kolumny. Szczegółowe objaśnienie, co do symboli graficznych szyków, umieszczonych na żetonach, zawarto w [2.2]; symbole graficzne nowej edycji żetonów mogą być inne niż opisane powyżej. Symbole szyków liniowego oraz kolumny nie są w szczególności umieszczone na żetonach tyralier.
[...]
Definicje porządkowe:
oddział tyralierów - oddział uformowany w szyk tyralierski, wywodzący się z piechoty lekkiej.
oddział w szyku tyralierskim - oddział uformowany w szyk tyralierski, wywodzący się z piechoty liniowej.
tyraliera - oddział uformowany w szyk tyralierski, niezależnie od tego, czy wywodzi się z piechoty lekkiej, czy z piechoty liniowej; jest to pojęcie nadrzędne w stosunku do pojęć "oddział tyralierów" oraz "oddział w szyku tyralierskim".
Uwaga. Definicje porządkowe odnoszą się tylko do przepisów zamieszczonych w tym opracowaniu; nie są one wiążące przy interpretacji przepisów pierwotnej instrukcji. Brak precyzji w sformułowaniach pierwotnej instrukcji zawsze stwarzał i może stwarzać wątpliwości interpretacyjne - stąd to uzupełnienie.

[5.2] Ucieczka
[5.22] Oddział będący w stanie ucieczki posiada następujące cechy:
[...]
- zaatakowany wręcz nie może wycofać się przed walką, automatycznie traci 1 punkt siły (w przypadku stosu każda z jednostek wchodzących w jego skład traci 1 punkt siły) i wycofuje się o 3 pola od atakującej go jednostki (atakujący może wykonać pościg), a jeżeli nie może się wycofać, traci 1 punkt siły (w przypadku stosu każda z jednostek wchodzących w jego skład traci 1 punkt siły) za każde niezrealizowane pole wycofania, chyba że nie może wycofać się nawet o 1 pole - wtedy ulega eliminacji.
- ostrzelany przez piechotę bądź artylerię, jeżeli w wyniku ostrzału otrzyma jakikolwiek rezultat różny od "brak efektu", traci 1 punkt siły (w przypadku stosu każda z jednostek wchodzących w jego skład traci 1 punkt siły) i wycofuje się o 3 pola od ostrzeliwującej go jednostki (ostrzeliwujący może wykonać pościg), a jeżeli nie może się wycofać, traci 1 punkt siły (w przypadku stosu każda z jednostek wchodzących w jego skład traci 1 punkt siły) za każde niezrealizowane pole wycofania, chyba że nie może wycofać się nawet o 1 pole - wtedy ulega eliminacji.
[...]
-* Na początku własnej fazy ruchu oddział znajdujący się w stanie ucieczki ma obowiązek odejść na odległość co najmniej 5 pól od najbliższej nie będącej w stanie ucieczki jednostki nieprzyjaciela, lub - gdy oddział znajdujący się w stanie ucieczki jest niewidoczny dla nieprzyjaciela (wg przepisów o widoczności) - na odległość co najmniej 3 pól od najbliższej nie będącej w stanie ucieczki jednostki nieprzyjaciela (w tym przypadku także w trakcie wykonywania i po wykonaniu ruchu oddział w stanie ucieczki nie może być widoczny dla nieprzyjaciela). W razie nieodejścia na wymaganą odległość oddział traci tyle punktów siły (w przypadku stosu straty ponosi każdy z wchodzących w jego skład oddziałów), ile pól zabrakło do wymaganej odległości.

[6.3]* Uwagi końcowe:
Zmiana trzeciego podpunktu: W przypadku ostrzeliwania przez artylerię samotnie stojące na polu żetony dział (bez obsługi) stanowią cel typu linia (nie odejmuje się 1 przy sprawdzaniu rezultatu ostrzału) i podlegają tylko stratom w punktach siły.

[7.58] Szyk tyralierski może zostać utworzony wyłącznie przez oddziały i w sposób określone w przepisach; interpretacja rozszerzająca tych przepisów jest zabroniona (patrz [6.14], [6.16], [7.56] oraz [7.57], a szczególnie uwaga zamieszczona pod [7.57]).

[7.78]* Jednostki piechoty zmieniające szyk z liniowego lub na liniowy w lesie lub w sadzie są obowiązane sprawdzić morale. W razie nieudanej próby przechodzą w stan dezorganizacji.
[7.79]* Jednostki piechoty w szyku liniowym, poruszające się po lesie lub sadzie, za każde pokonane pole wykonują sprawdzian morale. W razie nieudanej próby przechodzą w stan dezorganizacji.

[7.8] Ruch strategiczny
[7.81] Podczas własnej fazy ruchu oddział zwiększa dwukrotnie posiadany limit punktów ruchu (scenariusze dodatkowe i gry systemu "Waterloo 1815", inne niż gra "Waterloo 1815", mogą przewidywać, że oddział zwiększa trzykrotnie posiadany limit punktów ruchu), jeżeli podczas jego wykonywania spełnia następujące warunki: [...].
[7.83] Oddział wykonujący ruch strategiczny może przechodzić przez sojusznicze oddziały bez wykonywania sprawdzianu morale. W takim przypadku oddział przechodząc przez sojusznicze oddziały, zmniejsza w fazie, w której ma miejsce przechodzenie, swój limit punktów ruchu, zwielokrotniony zgodnie z [7.81], o 1 punkt ruchu (piechota i artyleria piesza) albo o 2 punkty ruchu (kawaleria i artyleria konna).

[7.10] Przechodzenie przez sojusznicze oddziały - przepisy szczegółowe
[7.101] Nie można przejść przez oddział znajdujący się na polu, na które może być wykonana kontrszarża.
[7.102] Ostrzeliwując oddział, który przechodzi przez oddział znajdujący się w szyku innym niż oddział przechodzący, jako rodzaj celu przyjmuje się szyk jednego z tych oddziałów, wybrany przez ostrzeliwującego. W takim przypadku o tym, który z oddziałów poniesie wynikające z ostrzału straty w punktach siły, decyduje gracz ostrzeliwujący, zaś sprawdzian morale każdy z oddziałów wykonuje oddzielnie; jednakże straty w punktach siły wpływają na chwilowe obniżenie morale (patrz [11.54]) obu oddziałów.
[7.103] Jeżeli oddziałem przechodzącym jest tyraliera, pkt [7.102] nie stosuje się (patrz [8.32]).

8.0 STOSY
[8.1] Zasady ogólne
[8.12] Stos, mimo że składa się z kilku oddziałów, należy traktować jako jeden oddział posiadający jednolite pod każdym względem właściwości, w szczególności posiadający jednolite morale, ruchliwość, szyk, poziom sprawności bojowej oraz jednolite właściwości związane z prowadzeniem walki ogniowej - patrz: [11.22], [11.43], [11.44], [11.45] i [11.46] (zasada jednolitości stosu). Interpretacja przepisów niniejszej instrukcji powinna zmierzać do zachowania zasady jednolitości stosu.

[8.22a]* Z jedną baterią artylerii może stać jedna tyraliera. Tyraliera ta tworzy razem z baterią artylerii wspólny szyk i łącznie z artylerią traktowana jest jako linia. W razie wątpliwości co do właściwości szyku takiego stosu należy przyjąć, że zależą one od właściwości szyku wchodzącej w skład stosu artylerii.
[8.24a]* Wyjątek od reguły wyrażonej w [8.24]: Dwie baterie artylerii mogą być względem siebie różnie ukierunkowane.
[8.28] Jednostki, które ze względu na zbyt małą liczebność (siłę) nie mogą utworzyć czworoboku, linii bądź kolumny, a na początku własnej fazy ruchu stoją na różnych polach, mogą wspólnie (o ile razem posiadają wymaganą liczebność), po zakończeniu przez nie ruchu na tym samym polu, utworzyć odpowiednio czworobok, linię bądź kolumnę; utworzenie szyku wymaga wydania odpowiedniej liczby punktów ruchu (patrz tabela CHARAKTERYSTYKA FORMACJI) przez każdy spośród wspólnie tworzących szyk oddziałów. Przepis ten jest wyjątkiem od [7.14].
[8.29] Jeżeli dwie, stojące na jednym heksie jednostki artylerii są różnie ukierunkowane, to przy ustalaniu czy są atakowane od boku bądź od tyłu, uwzględnia się ukierunkowanie jednostki znajdującej się na szczycie stosu.

[8.34] Dwie, stojące na jednym heksie jednostki artylerii przy ostrzeliwaniu ich stanowią cel typu takiego, w jakim szyku znajduje się jednostka artylerii będąca na szczycie stosu.

[10.56] Punkt niniejszy jest uzupełnieniem [10.54].
1) Na potrzeby punktów [10.54] i niniejszego przyjmuje się, że jednostką atakującą jest każda jednostka wchodząca na heks stanowiący bok lub tył oddziału.
2) Oddział może próbować wykonać zwrot za każdym razem, gdy wroga jednostka wchodzi na heks stanowiący bok lub tył oddziału (także, gdy ta sama jednostka wchodzi na kolejny heks stanowiący bok lub tył oddziału).
3) Jeżeli oddział podejmuje n-tą (w danej fazie ruchu) próbę wykonania zwrotu, to przy sprawdzaniu morale, za każdym razem przyjmuje się, że jest ono niższe o n-1.
4) Oddział, który w wyniku wykonania zwrotu przez jednostkę przeciwnika znalazł się w jej strefie kontroli, nie może kontynuować ruchu, a jedynie w ramach posiadanego limitu punktów ruchu może wykonać zwrot w kierunku tej jednostki. Przy wykonywaniu tego zwrotu przyjmuje się, że oddział, który znalazł się w strefie kontroli jednostki przeciwnika w wyniku wykonania przez nią zwrotu ([10.54]), nie znajduje się w strefie kontroli tej jednostki. Podpunkt niniejszy ma na celu umożliwienie nawiązania walki między oddziałami.
Przykład: Oddział piechoty w szyku liniowym wchodzi na pole stanowiące bok wrogiej kolumny, w ten sposób, że po wejściu na to pole wroga kolumna znajduje się na heksie stanowiącym bok wykonującego ruch oddziału w szyku liniowym (linia nie ma w swojej strefie kontroli wrogiej kolumny). Kolumna, korzystając z [10.54], po pomyślnym przeprowadzeniu sprawdzianu morale wykonała zwrot w kierunku linii, w wyniku którego linia znalazła się w strefie kontroli kolumny. Linia nie może kontynuować ruchu, ale może kosztem 1 punktu ruchu (koszt wykonania zwrotu dla linii) wykonać zwrot w kierunku kolumny, aby nawiązać z nią walkę.

[10.6] Zmiana szyku w strefie kontroli wrogiej jednostki
[10.61] 1) Zaatakowany przez wrogą kawalerię oddział piechoty może podjąć próbę zmiany szyku na czworobok. Gracz dysponujący atakowanym oddziałem piechoty przeprowadza w tym celu sprawdzian morale: jeżeli próba wypadła pomyślnie - formuje czworobok, w przeciwnym razie poziom sprawności bojowej oddziału spada o 1. Próbę sformowania czworoboku przeprowadza się po zadeklarowaniu przez dysponującego kawalerią przeciwnika zamiaru zaatakowania piechoty.
2) Gracz, który zadeklarował zamiar zaatakowania kawalerią oddziału przeciwnika, jest swoją deklaracją związany, chyba że wskutek ostrzału atakowanego oddziału mająca przeprowadzić atak kawaleria przejdzie w stan ucieczki lub zaistnieje możliwość zastosowania [11.53] lub atakowany nie za pomocą szarży oddział wrogiej kawalerii przeprowadzi wycofanie przed walką. Gracz dysponujący kawalerią może zadeklarować zamiar zaatakowania w chwili, gdy wrogi oddział znajduje się w jego strefie kontroli (nie dotyczy kontrszarży).
[10.62] Niezależnie od możliwości sformowania czworoboku w sytuacji, gdy oddział zostanie zaatakowany przez wrogą kawalerię, oddział może z własnej inicjatywy próbować sformować czworobok w chwili, gdy wroga jednostka kawalerii wejdzie na pole sąsiednie w stosunku do zajmowanego przez oddział. Próba sformowania czworoboku polega na przeprowadzeniu sprawdzianu morale, z tymi samymi skutkami, jak w [10.61]. Wrogi oddział kawalerii, którego ruch umożliwił podjęcie procedury formowania czworoboku i który w chwili przeprowadzania nieudanej próby sformowania czworoboku był ukierunkowany tak, że miał próbującą sformować czworobok piechotę w swojej strefie kontroli, może zaraz po przeprowadzeniu nieudanej próby sformowania czworoboku wykonać atak na piechotę, która w tej sytuacji nie będzie mogła podjąć drugiej próby sformowania czworoboku. Jeżeli oddział kawalerii, znajdujący się w sytuacji opisanej w zdaniu poprzedzającym, nie wykona ataku zaraz po nieudanej próbie sformowania czworoboku i przystąpi do dalszego wykonywania ruchu, bądź gdy w chwili podejmowania próby sformowania czworoboku nie miał próbującego sformować czworobok oddziału piechoty w swojej strefie kontroli, to oddział piechoty ma możliwość podjęcia drugiej próby sformowania czworoboku z własnej inicjatywy - na podstawie [10.62], albo gdy zostanie zaatakowany - na podstawie [10.61].
[10.63] Morale oddziału, który podejmuje drugą (w danej fazie) próbę sformowania czworoboku, jest przy podejmowaniu tej próby dodatkowo o 1 niższe, niezależnie od obniżenia morale wynikającego ze stanu dezorganizacji.
[10.64] Sformowanie czworoboku w sytuacjach, o których mowa w [10.61] oraz [10.62], nie jest możliwe, jeżeli mający podjąć próbę sformowania czworoboku oddział na początku fazy ruchu przeciwnika znajdował się już w strefie kontroli innej wrogiej jednostki niż ta, która go atakuje, i w chwili ataku również znajduje się w strefie kontroli innej wrogiej jednostki niż ta, która go atakuje.
[10.65] Zmiana szyku w strefie kontroli wrogiej jednostki jest możliwa w przypadku zaistnienia sytuacji, o której mowa w [7.57].
[10.66] Zmiana szyku w strefie kontroli wrogiej jednostki możliwa jest jedynie w przypadkach wskazanych w przepisach.

[11.46] Przy prowadzeniu ostrzału przez stosy mieszane piechoty lekkiej i piechoty liniowej:
1) W przypadku, gdy morale przeważającej części (bierzemy pod uwagę punkty siły) wchodzącej w skład stosu piechoty liniowej jest większe od 3, modyfikator za piechotę lekką ([11.43]) uwzględnia się, jeżeli co najmniej połowę punktów siły potencjalnie możliwych do wykorzystania przez stos przy ostrzale stanowią punkty siły piechoty lekkiej.
2) W przypadku, gdy morale co najmniej połowy (bierzemy pod uwagę punkty siły) wchodzącej w skład stosu piechoty liniowej jest mniejsze od 4, modyfikator za piechotę lekką ([11.43]) uwzględnia się, jeżeli większość punktów siły potencjalnie możliwych do wykorzystania przez stos przy ostrzale stanowią punkty siły piechoty lekkiej, jednakże gdy morale stojącego na szczycie stosu oddziału piechoty lekkiej jest mniejsze od 4, modyfikator za piechotę lekką ([11.43]) uwzględnia się, jeżeli co najmniej połowę punktów siły potencjalnie możliwych do wykorzystania przez stos przy ostrzale stanowią punkty siły piechoty lekkiej.
Sprawdzając, na potrzeby tego przepisu, morale piechoty liniowej wchodzącej w skład stosu, nie uwzględniamy obniżenia morale za dezorganizację.
Przykład 1: Oddział angielskiej piechoty liniowej o sile 4 i morale 4 tworzy stos w szyku liniowym z oddziałem angielskiej piechoty lekkiej o sile 2 i morale 4. Na wierzchu stosu znajduje się oddział piechoty lekkiej. Każdy oddział w szyku liniowym może przy ostrzale wykorzystać całą posiadaną siłę, jednak nie więcej niż 4 punkty. W tym przypadku omawiany stos może więc wykorzystać 4 punkty siły - jest to liczba punktów siły "potencjalnie możliwych do wykorzystania przez stos przy ostrzale". Odbiega ona od liczby punktów siły posiadanych przez oddział (stos), który w omawianym przypadku posiada ich 6, a zgodnie z tabelą STOSY jako oddział w szyku liniowym mógłby ich posiadać nawet 8. Omawiany stos, prowadząc ostrzał, wykorzystuje modyfikator za piechotę lekką, ponieważ połowę punktów siły potencjalnie możliwych do wykorzystania przy ostrzale (2 PS z 4) stanowi piechota lekka i jednocześnie oddział piechoty liniowej ma morale 4. Ponadto spełniony jest warunek, żeby oddział piechoty lekkiej stał na wierzchu stosu.
Przykład 2: Czworobok należący do armii Wellingtona, składający się z: oddziału piechoty liniowej o sile 3 i morale 3, oddziału piechoty liniowej o sile 2 i morale 4 i oddziałów piechoty lekkiej o sile 5 i morale 4, uformowany jest w ten sposób, że piechota lekka znajduje się na szczycie stosu. Czworobok ten nie wykorzystuje przy ostrzale modyfikatora za piechotę lekką, gdyż większość punktów siły wśród piechoty liniowej stanowi piechota o niskim morale (poniżej 4), a jednocześnie piechota lekka nie stanowi większości punktów siły wykorzystywanych przy ostrzale. Aby ten czworobok strzelał z wykorzystaniem modyfikatora za piechotę lekką, albo musiałby mieć w swoim składzie o 1 punkt siły więcej piechoty lekkiej, albo o 1 punkt siły mniej piechoty liniowej (wtedy większość w całym stosie stanowiłaby piechota lekka), albo zamiast oddziału piechoty liniowej o morale 3 i sile 3 należałoby wprowadzić inny oddział o wyższym morale, żeby piechota o morale powyżej 3 stanowiła większość, przy czym należałoby zachować dotychczasową łączną siłę oddziałów.

[11.54] [...]
Uwaga 1. Oddział, który na podstawie [11.53] wycofał się zamiast straty punktu siły, ma także chwilowo obniżone morale tak, jakby stracił ten punkt siły.
Uwaga 2. Jednostka artylerii, która poniosła straty w działach w wyniku ostrzału piechoty bądź artylerii, ma także chwilowo obniżone morale.
[11.55] Wpływ na chwilowe obniżenie współczynnika morale ([11.54]) strat zadanych przez artylerię w fazie ognia artyleryjskiego oraz strat zadanych w następującej po niej fazie walki przez wykonującą ostrzał piechotę kumuluje się. Zmniejszenie wartości współczynnika morale uwzględnia się tylko podczas procedury sprawdzania morale w wyniku ostrzału.
[11.56] Jeżeli ostrzelany oddział wycofał się zamiast straty punktu siły (na podstawie [11.53]), to pościg za nim o 1 pole może wykonać zarówno jednostka strzelająca, jak i inne oddziały, które przed przeprowadzeniem ostrzału miały możliwość zaatakowania go wręcz w tej fazie walki. Oddziały wykonują pościg, wchodząc w pierwszej kolejności na pole zajmowane przed wycofaniem przez ostrzeliwany oddział, a także na pola w stosunku do tego pola sąsiednie. Przepis ma na celu umożliwienie przeprowadzenia kilku ostrzałów jednego oddziału wroga w jednej fazie walki i zbiorowego ataku wręcz po ostrzale. Pościg w opisany wyżej sposób można wykonywać kilkakrotnie, jeżeli ostrzeliwany oddział po każdym ostrzale wycofuje się zamiast straty punktu siły.
[11.57] Jeżeli oddział piechoty ostrzelał oddział wroga, który w wyniku ostrzału przeszedł w stan ucieczki, albo który przed ostrzałem znajdował się w stanie ucieczki, i jest zmuszony wycofać się o 2 albo o 3 pola, to oprócz oddziału strzelającego pościg za wycofującym się mogą wykonać także inne sojusznicze oddziały, które przed przeprowadzeniem ostrzału miały możliwość zaatakowania go wręcz w tej fazie walki. Oddziały, które dołączyły do pościgu strzelającego oddziału nie mogą po jego przeprowadzeniu ostrzelać oddziału, który się wycofał.
[11.58] Oddział zobowiązany do zaatakowania wrogiej kolumny bądź wielkiej kolumny (patrz [12.21]) nie może dołączyć do pościgu na podstawie [11.56] bądź [11.57].
[11.59] Kawaleria po wycofaniu zamiast straty punktu siły ([11.54]) może kontynuować ruch.

[11.64] Wpływ terenu na walkę ogniową kumuluje się.

[12.25] Artylerzyści, stojąc na polu razem z tyralierą, albo samotnie - bez osłony piechoty (z żetonem dział albo bez niego), walczą (w obronie) połową posiadanych punktów siły: siłę stojących na danym polu oddziałów artylerzystów należy podzielić przez 2; rezultatu dzielenia nie zaokrąglamy. Oddział, który atakuje stojących samotnie artylerzystów albo stos artylerzystów i tyraliery, otrzymuje modyfikator walki +1. Artylerzyści nie mogą atakować samodzielnie, a gdy atakuje tworząca z nimi stos tyraliera, ich siły nie uwzględnia się w walce. Podczas starć, gdy stoją na polu razem z piechotą znajdującą się w szyku innym niż tyralierski, ich siły nie uwzględnia się. Artylerzyści, uczestnicząc w walce, nawet gdy ich siły nie uwzględnia się, podlegają jej efektom.
[12.27] Punkt niniejszy jest uzupełnieniem [12.21].
1) Oddział, w którego strefie kontroli (w jego fazie walki) znajduje się wroga kolumna, jeżeli jednocześnie sam znajduje się w jej strefie kontroli, musi ją zaatakować, a jeżeli ma w swojej strefie kontroli kilka wrogich kolumn, zobowiązany jest zaatakować jedną z nich, wybraną według własnego uznania. Oddział zobowiązany do zaatakowania wrogiej kolumny może zamiast ataku przeprowadzić wycofanie przed walką.
2) Jeżeli wszystkie zmuszające dany oddział do ataku kolumny zostaną zaatakowane przez inne sojusznicze oddziały, każda przy stosunku 1:2 albo korzystniejszym dla atakującego, to zobowiązany do ataku oddział może zaatakować inną wrogą jednostkę, która znajduje się w jego strefie kontroli.
3) Przepisy dotyczące żetonów odpierania szarży są nadrzędne w stosunku do pkt [12.21] oraz punktu niniejszego i w razie kolizji uchylają ich stosowanie.
4) Oddział(y) artylerzystów stojący samotnie na polu, które w jego fazie walki znajduje się w strefie kontroli wrogiej kolumny, musi wycofać się przed walką.
5) Ilekroć w punkcie niniejszym mowa jest o kolumnie, należy przez to rozumieć także wielką kolumnę.

[12.35] Zaokrąglanie stosunków (ilorazów) sił w tabelach walki wręcz:
1:2 i mniej - zaokrąglamy do 1:2,
(1:2 - 1:1.5] - zaokrąglamy do 1:1.5,
(1:1.5 - 1.5:1) - zaokrąglamy do 1:1,
[1.5:1 - 2:1) - zaokrąglamy do 1.5:1,
2:1 i więcej - zaokrąglamy do 2:1.
Nawias kwadratowy - "[ ]" - oznacza, że dany przedział obejmuje wartość podaną jako granica przedziału.
Nawias półokrągły - "( )" - oznacza, że dany przedział nie obejmuje wartości podanej jako granica przedziału.

[12.81] Wycofanie przed walką może przeprowadzić obrońca (patrz [12.31]), oraz atakujący, który ze względu na zasadę zawartą w [12.21] jest zmuszony zaatakować wrogą kolumnę (lub wielką kolumnę). Jednostki piechoty, artylerzyści oraz artyleria piesza zaprzodkowana cofają się o 2 pola, a kawaleria, artyleria konna zaprzodkowana oraz rakietnicy cofają się o 4 pola; oddziały cofają się niezależnie od posiadanych punktów ruchu. Wycofać się przed walką nie mogą oddziały, które podczas tej fazy walki prowadziły walkę ogniową - wyjątek stanowią oddziały tyralierów (nie mylić z oddziałami w szyku tyralierskim), które w tej samej fazie walki mogą przeprowadzić ostrzelanie, po czym wycofać się przed walką. Wycofanie przed walką można przeprowadzić tylko wtedy, gdy ze względu na położenie oddziału w stosunku do jednostek wroga możliwe jest wycofanie oddziału o całą wymaganą odległość.
[12.89a] Oddział przeprowadzający wycofanie musi odejść od zajmowanego pola w ten sposób, aby odległość (mierzona w heksach) między tym polem a polem, na które się wycofał, była równa liczbie pól, o jaką miał się wycofać. (analogicznie jak w systemie "Bitwy II wojny światowej")
[12.89b] Oddziały mające front rozciągający się na 6 pól wycofują się wchodząc na którekolwiek z pól ich frontu, jednakże wycofując się nie mogą wejść na pole stanowiące bok atakującego je oddziału wroga, chyba że jest to jedyna droga wycofania.
[12.89c] Jeżeli w fazie ruchu w wyniku ostrzału albo walki wręcz oddział został zmuszony do przeprowadzenia wycofania, może on wycofać się o wymaganą liczbę pól i w ten sposób zakończyć ruch albo, jeżeli za pomocą posiadanych punktów ruchu może odejść dalej, wykonać ruch wykorzystując wyłącznie posiadane punkty ruchu. Korzystając z tego przepisu, oddział nie może wycofać się o mniejszą liczbę pól niż zobowiązuje go do tego rezultat ostrzału bądź walki.
[12.89d] Oddział w stanie ucieczki, który przeprowadzając wycofanie byłby zmuszony zakończyć je na sojuszniczej jednostce, może w razie potrzeby, w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji wynikających z [7.35], wycofać się o jedno albo o odpowiednio więcej pól dalej. Jeżeli wycofujący się oddział nie znajduje się w stanie ucieczki przepis stosuje się odpowiednio.

[12.98] Oddział, który w wyniku kontrataku zmusił atakującego do wycofania, nie może wykonać pościgu.

[12.10] Obrona farm i zabudowań
[12.101] Oddział znajdujący się w szyku obrona okrężna, zmuszany przez rezultat walki wręcz do straty 1 punktu siły, nie ponosi tej straty; zamiast tego jego straty ustala się wykonując rzut kostką i sprawdzając wynik w poniższym zestawieniu:
rzut kostką:
1 - strata 0 PS,
2-4 - strata 0,5 PS,
5-6 - strata 1 PS.
PS - punkt(y) siły.
Modyfikacja: Jeżeli po sprawdzeniu morale w wyniku walki wręcz oddział znajduje się w stanie dezorganizacji (bądź gdy już przed walką znajdował się w stanie dezorganizacji), dodaje się 1 do rzutu kostką. Modyfikacji tej nie stosuje się przy ustalaniu strat poniesionych w wyniku kontrataku (patrz [12.102]).
[12.102] Przy przeprowadzaniu kontrataku po małym zwycięstwie przeciwnika oddział w obronie okrężnej ustala swoje straty nie na podstawie właściwej tabeli, ale stosując zestawienie z pkt [12.101]. Dodatkowo rezultat rzutu kostką modyfikuje się o +1.
[12.103] Punktu [12.101] nie stosuje się w przypadku dużego zwycięstwa gracza atakującego obronę okrężną, przy ustalaniu strat za brak wycofania oraz strat z tytułu kontrataku przeprowadzanego przez obronę okrężną po średnim zwycięstwie atakującego.
[12.104] Straty oddziałów znajdujących się w szyku obrona okrężna należy w razie potrzeby zapisywać na oddzielnej kartce. Kolejność jednostek w obronach okrężnych należy ustawiać tak, aby bez obiektywnej potrzeby nie zwiększać liczby oddziałów posiadających niecałkowitą liczbę punktów siły.
[12.105] Przy obliczaniu stosunków sił w walce wręcz siły oddziałów posiadających niecałkowitą liczbę PS nie zaokrągla się. W innych sytuacjach siłę takich oddziałów zaokrągla się w górę.
[12.106] Oddział w szyku obrona okrężna może reorganizować się ze stanu dezorganizacji także gdy znajduje się we wrogiej strefie kontroli. Reorganizację (ze stanu dezorganizacji) obrony okrężnej znajdującej się we wrogiej strefie kontroli przeprowadza się w ten sposób, że we własnej fazie ruchu, po wykonaniu ruchu przez wszystkie jednostki, gracz dysponujący obroną okrężną wykonuje sprawdzian morale. Jeżeli sprawdzian morale wypadnie pomyślnie, oddział staje się jednostką pełnosprawną; w przeciwnym razie oddział pozostaje w stanie dezorganizacji.
[12.107] 1) Oddział w szyku obrona okrężna może w jednej fazie ruchu zmienić szyk i wyjść z wrogiej strefy kontroli tak, jakby się w niej w ogóle nie znajdował.
2) Oddział może dołączyć do sojuszniczej jednostki uformowanej w szyk obrona okrężna także wtedy, gdy znajduje się ona we wrogiej strefie kontroli.
3) Można zmieniać kolejność jednostek w stosie uformowanym w szyk obrona okrężna także wtedy, gdy znajduje się on we wrogiej strefie kontroli.
[12.108] Jeżeli obrona okrężna jest atakowana z co najmniej 5-ciu pól i co najmniej 2 jednostki atakujące są kolumnami lub wielkimi kolumnami, atakujący ma szansę uzyskać dodatkowy modyfikator na swoją korzyść w tabeli walki wręcz. W tym celu przed rozstrzygnięciem starcia atakujący wykonuje dodatkowy rzut kostką: rezultat 5-6 - atakujący uzyskuje modyfikator +1, pozostałe - brak efektu.

[13.29] Zaatakowana tyraliera o sile nie pozwalającej jej na samodzielne sformowanie czworoboku może zamiast ostrzelania szarżującej kawalerii (patrz [13.25]) wejść na sąsiedni heks, na którym stoi sojusznicza piechota (patrz [8.32]), i tam, na podstawie [10.6], próbować później, razem z sojuszniczą piechotą, sformować czworobok (jeżeli oddział piechoty, na który wycofała się tyraliera, nie znajduje się jeszcze w szyku czworobok). Zarówno piechota, jak i chroniąca się na zajmowanym przez nią polu tyraliera nie mogą na początku tej fazy ruchu i w chwili ataku kawalerii znajdować się w strefie kontroli innego wrogiego oddziału. Podobną czynność mogą wykonać artylerzyści, chroniąc się na sąsiednim polu zajmowanym przez sojuszniczą piechotę, z tą różnicą, iż mogą jednak przedtem ostrzelać z dział szarżującą kawalerię. Po wycofaniu tyraliery bądź artylerzystów szarżująca jednostka kawalerii może wykonać pościg, po czym kontynuować szarżę (patrz przykład w punkcie [13.23]). W jednej fazie ruchu dana jednostka w szyku tyralierskim może przeprowadzić tylko jeden raz wyżej opisaną procedurę wycofania przed atakiem szarżującej kawalerii. Tyralier oraz artylerzystów, którzy wycofali się przed atakiem kawalerii na sąsiednie pole zajmowane przez sojuszniczą piechotę, nie uwzględnia się obliczając dopuszczalną siłę oddziałów stojących na jednym polu (patrz tabela [22.1] Stosy). Tyraliera oraz artylerzyści mogą wycofać się przed atakiem kawalerii pod stojącą na sąsiednim polu piechotę także wtedy, gdy należą do innego niż ona korpusu.
Przykład: Tyraliera o sile 2, która na początku fazy ruchu przeciwnika stała w strefie kontroli wrogiego oddziału piechoty i nadal w niej stoi, została zaatakowana przez wrogą kawalerię za pomocą szarży. Na sąsiednim w stosunku do tyraliery polu stoi sojusznicza kolumna piechoty. Tyraliera nie może jednak schronić się na pole zajmowane przez sojuszniczą kolumnę, gdyż na początku fazy ruchu przeciwnika i w chwili ataku znajduje się we wrogiej strefie kontroli. Gdyby tyraliera nie znajdowała się we wrogiej strefie kontroli na początku fazy ruchu przeciwnika lub w chwili ataku wrogiej kawalerii, mogłaby wycofać się na pole zajmowane przez sojuszniczą kolumnę, dołączając do niej (patrz [8.32]). W przypadku, gdyby następnie kolumna została zaatakowana przez wrogą kawalerię, mogłaby ona podjąć próbę utworzenia czworoboku na podstawie [10.61]; patrz także [10.62].

[13.4] Szarża kawalerii i przepisy z nią związane
[13.41] 1) Jednostka kawalerii staje się jednostką szarżującą od chwili, gdy we własnej fazie ruchu poruszyła się o 1 pole do przodu; od tej chwili wykorzystuje ona w walce impet oraz mają do niej zastosowanie przepisy szczególne dotyczące ruchu: [10.43] i [10.53].
2) Jednostka kawalerii przestaje być jednostką szarżującą w chwili, gdy w trakcie wykonywania szarży wykona ruch do tyłu lub przeprowadzi wycofanie zamiast straty punktu siły w wyniku ostrzału (patrz [11.53]). Jednostka kawalerii, która wykonała ruch do tyłu, może ponownie stać się jednostką szarżującą, jeżeli poruszy się do przodu. Jednostka, która wycofała się zamiast straty punktu siły, nie może więcej szarżować w fazie, w której się wycofała.
3) Wszystkie jednostki szarżujące przestają być jednostkami szarżującymi pod koniec fazy walki następnej po fazie ruchu, w której szarżowały.
4) Jednostka szarżująca, przechodząc w stan ucieczki, przestaje być jednostką szarżującą.
[13.42] Przepisy rozdziału 11.0 WALKA OGNIOWA mówiące o "szarżującej kawalerii" należy rozumieć jako odnoszące się do kawalerii poruszającej się, zmieniającej szyk lub wykonującej zwrot.
[13.43] Jednostka kawalerii, która na początku własnej fazy ruchu znajduje się w strefie kontroli wrogiego oddziału, może wykonać zwrot, a następnie wyjść z wrogiej strefy kontroli przez ruch do przodu lub do tyłu i szarżować w tej fazie ruchu. W powyższym przypadku jednostka sprawdza morale dwukrotnie: po raz pierwszy po wykonaniu zwrotu we wrogiej strefie kontroli, po raz drugi po wyjściu z wrogiej strefy kontroli. Negatywny rezultat danego sprawdzianu morale oznacza, że jednostka przechodzi na niższy poziom sprawności bojowej.
[13.44] Gracz podejmuje decyzję o ostrzelaniu wrogiej kawalerii, która weszła na pole stanowiące front jego oddziału, zanim przeciwnik dysponujący tą kawalerią zadeklaruje zamiar zaatakowania jego jednostki. Jednakże po zadeklarowaniu przez gracza dysponującego kawalerią zamiaru zaatakowania wybranej jednostki, gracz dysponujący atakowaną jednostką może, w drodze wyjątku, ostrzelać atakowaną jednostką atakującą ją kawalerię (albo zamiast ostrzału podjąć próbę sformowania czworoboku - patrz [13.28], bądź (w przypadku tyraliery) wycofać się pod stojącą na sąsiednim polu sojuszniczą piechotę - patrz [13.29]). Czworobok i obrona okrężna nie mogą przeprowadzić ostrzelania kawalerii, która weszła na heks stanowiący ich front, po zadeklarowaniu przez gracza nią dysponującego zamiaru zaatakowania jakiegokolwiek oddziału. Przepis niniejszy stosuje się odpowiednio do ostrzału artylerii.
[13.45] Jednostki kawalerii, które na podstawie [12.94] przyjmują po wykonaniu pościgu (poruszeniu się) dowolne ukierunkowanie, dokonują tego wykonując zwrot(y); w związku z powyższym mogą być dodatkowo ostrzelane - stosuje się [10.53].
[13.46]* Po ustaleniu wszystkich modyfikacji walczących ze sobą jednostek kawalerii porównuje się ich liczebność (siłę) - strona, która jest liczniejsza, modyfikuje kolumnę tabeli WALKA WRĘCZ o 1 kolumnę na swoją korzyść. Przepisu tego nie stosuje się w starciu, w którym liczniejsza jednostka kawalerii uformowana w linię walczy z mniej liczną kolumną kawalerii, oraz gdy kawaleria posiadająca 1 punkt siły walczy z jednostką kawalerii uformowaną w linię. [Zmieniony przepis 13.1 - patrz zasady dodatkowe do gry "Waterloo 1815" - Dragon 1/99 (5)]

[13.5] Zwykły atak kawaleryjski
[13.51] Zwykły atak kawaleryjski może być przeprowadzony przez jednostkę kawalerii, która w danej fazie ruchu nie poruszała się oraz na podstawie [13.66].
[13.52] Oddział, który na początku fazy ruchu znajdował się w strefie kontroli wykonującej na niego zwykły atak kawaleryjski jednostki, nie może ostrzelać atakującej go kawalerii, próbować sformować czworoboku ani (w przypadku tyraliery oraz artylerzystów) wycofać się na sąsiednie pole, na którym stoi sojusznicza piechota.
Jeżeli jednostka kawalerii przed atakiem poruszała się przepis stosuje się odpowiednio.
[13.53] Jednostka kawalerii, która wykonała zwykły atak kawaleryjski, może jedynie wykonać pościg.

[13.6] Wpływ terenu na walkę kawalerii
[13.61] Przy szarży na jednostki stojące w lesie bądź sadzie kawaleria wykorzystuje cały posiadany impet, jednak nie więcej niż 2 punkty.
[13.62] Przy szarży na jednostki stojące w lesie kawaleria musi, jeszcze przed wykonaniem ataku (po zadeklarowaniu zamiaru zaatakowania), wykonać sprawdzian morale. W tym przypadku przyjmuje się, że morale szarżującej kawalerii jest o 1 niższe.
[13.63] Przy szarży wpływ terenu na walkę kumuluje się.
[13.64] Z zastrzeżeniem [13.65], można szarżować na oddziały znajdujące się w terenie zabudowanym oraz na farmie; oddziały broniące się otrzymują modyfikator -1.
[13.65] Kawaleria nie może atakować oddziałów znajdujących się w szyku obrona okrężna ani oddziałów stojących na polu otoczonym murem.
[13.66] Z zastrzeżeniem [13.65], można wykonać zwykły atak kawaleryjski na jednostkę stojącą w lesie, sadzie, terenie zabudowanym bądź na farmie, także wtedy, gdy mająca wykonać atak jednostka kawalerii już poruszała się.
[13.67] Koszt zaatakowania (zarówno za pomocą szarży, jak i zwykłego ataku kawaleryjskiego) jednostki stojącej w lesie wynosi 3 punkty ruchu, a jednostki stojącej w sadzie 2 punkty ruchu.
[13.68] Jeżeli tyraliera broni się przed atakiem kawalerii w lesie, w sadzie za żywopłotem, bądź na farmie, nie stosuje się modyfikatora, o którym mowa w [12.46].
[13.69] Kawaleria, wchodząc na pole stanowiące las bądź sad, przerywa szarżę; nie można szarżować po tych rodzajach terenu.
Przykład: Jednostka kawalerii zaatakowała za pomocą szarży wrogi oddział, stojący w sadzie, i po zmuszeniu go do ucieczki wykonuje pościg, wchodząc na pole będące sadem - w tym momencie przerywa szarżę. Jednostka ta może ponownie stać się oddziałem szarżującym, jeżeli poruszy się o 1 pole w terenie innym niż sad oraz las. Nie należy mylić szarżowania na las (sad) z szarżowaniem po lesie (sadzie) - to drugie z mocy [13.69] jest właśnie zabronione.
[13.69a] Można szarżować przez las oraz sad w kolumnie i wzdłuż drogi. Szarżując wzdłuż drogi na jednostkę kawalerii bądź artylerii, która kończąc ruch poruszała się odpowiednio w szyku kolumna lub artyleria zaprzodkowana wzdłuż drogi, nie stosuje się punktów [13.61], [13.62] i [13.69].

[15.13]* Działa artylerii konnej oraz pieszej mogą być obsługiwane przez dowolnych sojuszniczych artylerzystów. Jeżeli działa artylerii konnej obsługiwane są przez artylerzystów artylerii pieszej, przy prowadzeniu ognia modyfikuje się rezultat rzutu kostką o -1, a koszt zmiany szyku ulega zwiększeniu o 1 punkt ruchu. Analogicznie należy postępować, gdy działa artylerii pieszej obsługiwane są przez artylerzystów artylerii konnej.
[15.14]* Działa mogą być obsługiwane przez tyralierę. Bateria taka nie może zmieniać szyku, a podczas prowadzenia ognia rezultat rzutu kostką modyfikuje się o -2. Obsługując działa, tyraliera musi wydzielić 1 punkt siły, który nie może prowadzić ostrzału strzeleckiego.

[15.24]* 1) Jednostki artylerii nie mogą przechodzić przez krawędź heksu będącą żywopłotem.
2) Poruszając się lub zmieniając szyk w lesie oraz w sadzie, za każde pole lub zmianę szyku wykonywany jest sprawdzian morale. W razie nieudanej próby jednostka przechodzi w stan dezorganizacji.
3) W lesie morale jednostek artylerii jest o 1 niższe.
4) Ograniczenia, o których mowa w powyższych podpunktach, nie mają zastosowania, jeżeli ruch wykonywany jest wzdłuż drogi.
[15.25]* Artyleria nie może odprzodkować się (przyjąć pozycji ogniowej) na farmie.
[15.26]* W lesie, sadzie oraz terenie zabudowanym na jednym polu może stać tylko jedna jednostka artylerii w szyku ogniowym (artyleria odprzodkowana).
[15.27] Artylerzyści, którzy przeszli w stan ucieczki, poruszają się bez dział, zostawiając je na polu, na którym przeszli w stan ucieczki, nawet jeżeli przed tym zdarzeniem znajdowały się one w szyku transportowym (artyleria zaprzodkowana).

[15.34]* Artyleria zaprzodkowana podczas sprawdzania morale w wyniku ostrzału ma współczynnik morale zmniejszony o 1.

[15.54] Szczególne przypadki istnienia (i nieistnienia) widoczności.
1) Jest widoczność. [rysunek 1]
2) Nie ma widoczności. [rysunek 2]
Do sytuacji podobnych przepis stosuje się odpowiednio.


[15.61] Jednostki artylerii mogą prowadzić ostrzał tylko podczas własnej fazy ognia oraz w trakcie fazy ruchu nieprzyjaciela do wydających punkty ruchu jednostek nieprzyjaciela. [...].
[15.69]* Bateria artylerii może dzielić swój ogień:
Przykład 1: Posiadająca 4 punkty siły ognia artyleria w fazie ruchu wrogiej kawalerii próbuje powstrzymać ją od szarży, ostrzeliwując dwoma punktami. Przypuśćmy, że ogień nie poskutkował; jeżeli wroga kawaleria kontynuuje ruch o 1 pole, zmieni szyk albo wykona zwrot wydając choćby pół punktu ruchu, bateria może powtórzyć ostrzał pozostałymi punktami siły ognia. Zakładając, że artyleria wykorzystała 1 punkt siły ognia i zmusiła wrogą kawalerię do odwrotu, to dysponuje jeszcze 1 punktem, który może użyć do kolejnego ostrzału.
Przykład 2: Artyleria jest atakowana przez dwie kolumny znajdujące się w jej strefie kontroli. Gracz dysponujący artylerią decyduje się podzielić jej ogień tak, aby ostrzelać obie kolumny.
Baterie, które użyły części swych punktów siły ognia, oznaczane są żetonem z cyfrą określającą ile punktów siły ognia mogą jeszcze w danym etapie wykorzystać.
[15.69a] Dwa oddziały artylerzystów artylerii pieszej albo konnej, z których co najmniej jeden jest osłabiony stratami, mogą wspólnie obsługiwać jeden żeton dział; nie uwzględnia się wtedy modyfikacji -1 (drugiej z pkt [15.67]) za obsługę osłabioną stratami. Morale takiego stosu wyznacza oddział artylerzystów stojący na jego szczycie.

[16.12]* Podczas własnej fazy reorganizacji procedurze reorganizacji podlegają jednostki przykryte żetonem REORGANIZACJA, znajdujące się w odległości co najmniej 6 pól od najbliższej, nie będącej w stanie ucieczki jednostki wroga, oraz jednostki znajdujące się w odległości co najmniej 4 pól od najbliższej, nie będącej w stanie ucieczki jednostki wroga, o ile są niewidoczne (widoczność sprawdza się według przepisów rozdziału 15.0).
[16.13]* Procedura reorganizacji polega na sprawdzeniu morale danej jednostki. Przy reorganizacji przyjmuje się, że morale jednostki znajdującej się w stanie ucieczki jest o 1 mniejsze od wartości tego współczynnika zamieszczonej na żetonie. Jeżeli sprawdzian morale wypadnie pomyślnie jednostka przechodzi w stan dezorganizacji (przykrywana jest żetonem DEZORGANIZACJA); w przeciwnym razie nadal pozostaje w stanie ucieczki.

[17.25] Dowódca może dołączyć do jednostki, a następnie wykonać razem z nią ruch. Dowódca może także samodzielnie kontynuować ruch po zakończeniu go przez jednostkę, razem z którą ruch wykonywał. Jeżeli część ruchu dowódca wykonał razem z jednostką, a część ruchu wykonuje samodzielnie bądź z inną jednostką, to punkty ruchu dowódcy i jednostek, razem z którymi ruch wykonuje, liczone są oddzielnie. Jednakże dowódca, który razem z jednostką wszedł we wrogą strefę kontroli, nie może odłączyć się od tej jednostki.
[17.26] W ciągu jednej fazy dowódca może pomóc w przeprowadzeniu sprawdzianu morale nie więcej niż 2 przekraczającym żywopłot jednostkom.
[17.41]* Dowódca zajmujący wspólne lub sąsiednie pole z jednostką podejmującą próbę reorganizacji zwiększa jej współczynnik morale o 1.

[19.13]* Pierwsze bataliony liniowych pułków piechoty pruskiej mogą wydzielać oddziały tyralierów. Na każdy korpus przypada ograniczona liczba tyralierów, co oznacza, że po stracie żetony ich symbolizujące nie wracają do gry.
Ostatnio zmieniony wtorek, 1 marca 2011, 13:32 przez Raleen, łącznie zmieniany 1 raz.
Panie, weźcie kości w rękę i wyobraźcie sobie, że gracie z królem Kastylii, i rzucając je na stół zdajecie wszystko na los bitwy. Jeśli dopisze wam szczęście, zrobicie najlepszy rzut, jaki kiedykolwiek uczynił król na ziemi; a jeśli rzut wam się nie powiedzie, inaczej nie odejdziecie z gry, jak z honorem.

Gil de Osem do króla Portugalii Jana I Dobrego przed bitwą pod Aljubarrotą (14.VIII.1385)
Awatar użytkownika
Raleen
Colonel Général
Posty: 43348
Rejestracja: czwartek, 22 grudnia 2005, 14:40
Lokalizacja: Warszawa
Has thanked: 3922 times
Been thanked: 2491 times
Kontakt:

Post autor: Raleen »

Dyskusja o tych home rules'ach:

http://strategie.net.pl/viewtopic.php?t=39
Panie, weźcie kości w rękę i wyobraźcie sobie, że gracie z królem Kastylii, i rzucając je na stół zdajecie wszystko na los bitwy. Jeśli dopisze wam szczęście, zrobicie najlepszy rzut, jaki kiedykolwiek uczynił król na ziemi; a jeśli rzut wam się nie powiedzie, inaczej nie odejdziecie z gry, jak z honorem.

Gil de Osem do króla Portugalii Jana I Dobrego przed bitwą pod Aljubarrotą (14.VIII.1385)
Zablokowany

Wróć do „Akcesoria do gier planszowych”