OdB Armii Czechosłowackiej we wrześniu 1938 r.

[Przemo]

Porównując dostępną mi literaturę na temat armii OdB armii czechosłowackiej (M. Zgórniak Europa w przededniu wojny, Wiśniewski Armia czechosłowacka w latach 1932-1938 r. P.Majewski Nierozegrana kampania) mam kilka pytań:
1. Jaka była organizacja i uzbrojenie jednostek dywizyjnych:
- mieszanego oddziału rozpoznawczego (z ww. książek wynika jedynie że składał się z kompanii cyklistów, szwadronu dragonów i plutonu czołgów (3 LT-34 lub 3 tankietki),
- kompanii saperów
- kompani sztabowej
- konnego plutonu sztabowego
2. W ile ckm był uzbrojony pp typu A i typu B ?
Wg Majewskiego w pp typ. A było 18 ckm (po 6 na batalion) a w DP w sumie 54.
Wg Wiśniewskiego w pp typ A było 36 ckm (po 12 na batalion) a w DP w sumie 136 ale brak jest informacji w jakich oddziałach były te 28 ckm nadwyżki ponad te znajdujące się w pp.
O DP typu B pisze tylko Majewski wg niego miały być uzbrojone w zaledwie 20 ckm.
Liczby podane przez Majewskiego wydają mi się zaniżone – wynikałoby z nich że w 17 DP typ A jest w sumie 918 ckm a w 17 DP typu B 340 ckm co jak na armie mającą ok. 12 000 ckm wydaje się zbyt mało.
Oprócz tych 1258 ckm doliczyłem się jeszcze następującej liczby wykorzystanych ckm:
fortyfikacje – 2764
d. szybkie – 264
8 rezerwowych pp – co najmniej 48
bataliony graniczne – ok. 400 ckm
77 kompania ckm plot – 616 (jeżeli kompania liczyła 8 ckm) 924 (jeżeli kompania liczyła 12 ckm) lub 1232 (jeżeli kompania liczyła 16 ckm)
Razem daje to od 5350 – 5966 ckm co oznaczałoby, iż wykorzystano ok. 50 % dostępnej liczby ckm

3. W ile ckm były uzbrojone poszczególne jednostki D Szybkiej – etat przewidywał 66, ale doliczyłem się tylko:
- 40 ckm wg Majewskiego (po 8 w 2 pułkach dragonów, po 8 w 2 bat. zmot., 8 w bat.cyklistów)
- 60 ckm wg Wiśniewskiego (po 12 w 2 pułkach dragonów, po 12 w 2 bat. zmot., 12 w bat.cyklistów)

4. Jak był zorganizowany i uzbrojony dywizjon rozpoznawczy w D.Szybkiej (wg Wiśniewskiego kompania motocyklistów, kompania sam.pancernych, kompania czołgow lekkich) ?
5. Ile był armat ppanc w dywizjach szybkich – etat przewidywał 28.
Dane Majewskiego to potwierdzają (2 kompanie zmot. po 12 x 37 ppanc + 2 x 2 37 ppanc w pułkach dragonów) ale wg Wiśniewskiego byłoby ich 36 (2 kompanie zmot. po 12 x 37 ppanc + 2 x 3 37 ppanc w pułkach dragonów i 6 37 ppanc w bat. cyklistów)
6. Ilu ludzi liczyła drużyna jazdy ? (szwadron liniowy miał się składać z 3 plutonów po 2 drużyny)
7. Wg Majewskiego wystawiono 77 kompani ppanc. (w tym 22 zmotoryzowano) i 44 plutony ppanc (13 zmotoryzowano) , ale z OdB i z innych uwag zidentyfikowałem tylko 57 kompani i 43 plutony.
Kompanie ppanc (po 12):
- 9 w D.Szybkich (kompanie ppanc nr 47, 83-90)
- 3 w zmot. bat.sap.
- 34 w pp (w 1,2,6,8,10,11,12,13,14,15,18,20,22,23,24,25,26,29,30,31,
32,34,35,36,37,38,39, 40,45, 46,48 pp oraz w 2 z 4 (16,21,37,44)
- 7 w DP (w HO 32,33,34,37,38,40 Skupinie 1)
- 4 w KA (po 2 w HP XI, HP 12)
Plutony:
- 8 w pułkach dragonów (po 2 lub 3)
- 23 w bat. granicznych (po 6)
- 12 w pp/lub p.gran. (3,5,9,17,27,28,41,43,55,78,88 pp, 11 p.gran.) po 2

Powstają pytania:
- do jakich jednostek przydzielono pozostałe 22 kompanie i 1 pluton
- które z kompanie i plutony były zmot. (oprócz 9 kompani w DS. i 3 kompani w bat.sap.)

8. Ile ckm liczyła kompania ckm plot (tych kompanii było 77) ?
9. Jak był uzbrojony pal w DP – wg Majewskiego w 12 ar. 80 i 18 hb. 100 natomiast wg Zgórniaka i Wiśniewskiego w 12 ar. 80 i 24 hb. 100
Tu wg mnie racje ma Majewski gdyż liczba posiadanych haubic 100 mm była zbyt mała. Armia czechosłowacka miała 813 hb 100 więc podczas gdy do wypełnienia etatu wg Zgórniaka i Wiśniewskiego potrzeba by ich 960 (68 dali dywizyjnych, 4 dam w DS. oraz 8 drugich dywizjonów w pamach). Natomiast przy etatach wg Majewskiego wystarczyło by 738 haubic (66 dali dywizyjnych (w 2 pala-ch po 1 dywizjonie haubic) po 9 hb 100 , 4 dam w DS. oraz 8 drugich dywizjonów w pamach po 12 hb 100).
10. Wiśniewski i Majewski podają że zmotoryzowano 60 bat. lekkich i 36 ciężkich
Przy bat. lekkich sprawa jest prostsza – 12 bat. (4 dam-ów) a 48 (z 8 pamów po 2 dywizjony), lekkie zamieszanie wprowadza jedynie informacja u Majewskiego , iż zmotoryzowany był 331 pułk instruktorski który w trakcie mobilizacji wystawił 2 dal-e (III/14 i III/19 pal) co podnosiłoby liczbę zmotoryzowanych bat. lekkich o 6.
Przy artylerii ciężkiej z tekstu wynika, iż zmotoryzowano jedynie pododdziały wyposażone w ar 105 mm wz 35 tj. 8 drugich dywizjonów 103,105,107,109, 112,114,125 i 126 pac czyli 24 baterie oraz 128 pac uzbrojony w armaty 150 mm 2 dywizjony czyli max 6 baterii (choć było tylko 10 armat 150 wz. 15/16) – razem 30 baterii brakuje 6
Tak więc powstają 2 pytania:
- czy dale- wystawione przez 331 p. instruktażowy były zmot.
- jakie 6 bat. ciężkich zostało jeszcze zmotoryzowanych
11. Jakie były etaty saperskich jednostek pozadywizyjnych (batalionów i kompanii).
12. Ile było bat. strażniczych ? wg Wiśniewskiego 51 natomiast w OdB u Majewskiego doliczyłem się tylko 25.
13. Jaki był etat poszczególnych pułków granicznych ?
14. Jaki był etat ZLO (pułki obsady lekkich fortyfikacji) i ile ich było ? (wg Majewskiego 7 wg Wiśniewskiego 10)
15. Czy 14 DP została zmotoryzowana ? (wg Majewskiego nie, natomiast wg Zgórniaka i Wiśniewskiego tak)